Bindingshormonen: van verliefdheid naar liefde en van overprikkeling naar rust is een blog die volgt op De rol van sekshormonen in sensuele en seksuele herstelmechanismen.

Wat is verliefdheid?

Het gevoel van verliefd te zijn maakt dat je je gelukkig voelt bij iemand. Je wenst deze persoon zo vaak mogelijk zien. Je denkt er voortdurend aan. Een verliefdheid zet je helemaal ondersteboven. Hierdoor wordt je dromerig en kan je je moeilijker concentreren. Het maakt je rusteloos en je hebt het gevoel dat je alles aankan. Vaak ben je erg eufoor waardoor je geliefde wordt geïdealiseerd. Er is bovendien een grote lichamelijke aantrekking, die indien ze wederzijds is makkelijk tot seks kan leiden.
De wederzijdse aantrekking en het liefdesspel kunnen bindingshormonen activeren waardoor de emotioneel te intense situatie groeit naar wederzijdse liefde. Dit is goed omdat liefdevolle relaties en liefdevolle communicatie het herstel van een psychose bevorderen.

Verliefdheid kan een psychose uitlokken

Wanneer je verliefd bent voel je je een beetje high. Dit geeft aan verliefdheid een verslavend kantje. Je wenst het fijne en energieke gevoel steeds opnieuw te beleven. Dit komt omdat de neurotransmitters dopamine en noradrenaline bij verliefdheid erg actief zijn in de hersenen. Het lichaam heeft steeds meer van die stoffen nodig om hetzelfde effect te krijgen.
De neurotransmitter serotonine van verliefde mensen zakt, wat stemmingswisselingen tot gevolg heeft en je minder stabiliteit geeft. Vriendschap en liefdevolle communicatie zijn stabiliserend op je stemming.
Neurotransmitters zijn chemische stoffen die de communicatie tussen de hersencellen regelen. Een stormachtige verliefdheid blijft niet duren, want dit is te uitputtend. Ofwel dooft de verliefdheid uit, ofwel evolueert ze naar liefde.
De neurotransmitter, dopamine, speelt een belangrijke rol in de hersenen tijdens een psychose. Tijdens een psychose is er te weinig dopamine in de frontale hersenen en teveel in de centrale hersenen. De hogere hoeveelheid dopamine in de hersenen kan werken als trigger voor een psychose.

De bindingshormonen oxytocine en vasopressine zorgen voor hechting, rust en veiligheid

Oxytocine en vasopressine zijn neurohormonen. Dit betekent dat ze een invloed uitoefenen op het zenuwstelsel én op het hormonenstelsel. Oxytocine komt in erg grote hoeveelheden vrij tijdens de bevalling en tijdens de borstvoeding en bevordert op die manier de hechting tussen een vrouw en haar kind. Dit neurohormoon geeft een vrouw de energie om moeder te worden en om de opvoedkundige relatie met haar kind op te bouwen op een speelse manier. Wanneer mensen spelen en lachen komt oxytocine vrij en wordt het stresssysteem afgeremd en het sociale zenuwstelsel actiever.
Vasopressine regelt als hormoon de bloeddruk en de resorptie van water in de nier. Het zou monogaam gedrag bevorderen.

Liefdevolle relaties leren opbouwen

Het sociale zenuwstelsel (simplexe oplossing voor complexe ziekte) opent ons wezen voor het contact met anderen. Actief luisteren, uitnodigend glimlachen en zelfexpressie worden door deze tak van ons zenuwstelsel gedragen. Het is de basis van vriendschap en van liefde. De glimlach, actief luisteren en zelfexpressie zijn de hoekstenen voor een vlotte communicatie.
Het sociale zenuwstelsel bevordert ook zelfherstelmechanismen en het goed functioneren van het immuunsysteem. Een goede communicatie bevordert, net zoals deugddoende seks de gezondheid. Lief zijn voor elkaar betekent dat je vanuit je hart vaak kleine dingen voor elkaar doet. Regelmatig hand -in -hand lopen, mekaar zoenen, samen spelen en naar elkaar lachen en luisteren bevordert de hechting tussen mensen.
Naarmate liefdevolle hechting groeit, neemt de spanning van verliefdheid af om plaats te maken voor meer rust en veiligheid. Een goed functionerend sociaal zenuwstelsel doet immers de prikkeling van een onrustig buikgevoel wegebben, of beter nog, vervangt overprikkeling door een vreugdevol helder hoofd. Onderzoek van Stephen Porges toont aan dat het sociale zenuwstelsel nodig is om voldoening te beleven aan seks en de schoonheid van het leven te ervaren.

Liefdevol communiceren kan je opnieuw aanleren

Wat mensen met een psychosegevoeligheid niet zo goed kunnen is liefdevol en speels communiceren. Dit kan komen door trauma’s en het onvoldoende oefenen van speelse communicatie als kind. De teambinding met je omgeving gebeurde voor het eerst tijdens de derde maand van de zwangerschap wanneer je kan luisteren naar de hartslag en de stem van je moeder. Tijdens je geboorte en wanneer je borstvoeding kreeg, krijgt deze teambuilding een sterke boost, door de grote hoeveelheden oxytocine die dan vrijkomen. Liefdevol communiceren leer je in je jeugd van je opvoeders. De eerst vorm van sociaal spel ontstaat wanneer een baby ongeveer 3 maanden oud is en lachend reageert op speelse prikkels van de mensen uit de omgeving.
Spijtig genoeg leren veel mensen in onze samenleving het liefdevol communiceren af, door eenzaamheid en door communicatie/informatieoverdracht via beeldschermen, zoals televisies, computers en GSM’s. Wanneer je gefocust bent en zwijgt bouwt je lichaam spanning op en kan je niet glimlachen.
Gelukkig kan authentieke communicatie (opnieuw) aangeleerd worden (lees gezond zijn is plezant) door je sensuele veerkracht te verbeteren. Tijdens sociaal spel komt immers oxytocine vrij, die verbondenheid tussen spelpartners bevordert en stress vermindert.

Tijdens seks komen de de bindingshormonen oxytocine en vasopressine vrij 

Goede seks en goede verbale en lichamelijke communicatie horen bijeen. Vrouwen hebben een oxytocine stijging (nodig) om vertrouwensvol aan het liefdesspel deel te nemen. Bij mannen en vrouwen stijgen naarmate het liefdesspel vordert de hoeveelheden oxytocine in hun bloed om tot een hoogtepunt te komen tijdens het orgasme. Vasopressine speelt een rol in het behouden van een erectie. Op het einde van het liefdesspel komt voornamelijk bij mannen vasopressine vrij dat een beschermend en verzorgend gedrag stimuleert.

Seks kan fysieke en emotionele pijn stillen

Tijdens emotionele binding en seks maakt het lichaam endorfine aan. Endorfine is een erg sterke pijn stiller die zowel emotionele als fysieke pijn kan stillen en een gevoel van welbehagen schenken. Het pijncentrum in de hersenen dat zowel fysieke als psychogene pijn kan registreren licht dicht bij het centrum in de hersenen dat sterk actief bij seks. Seks kan je helpen om pijn te transformeren in een behaaglijk gevoel. Een dergelijke ontspanning kan ook aanleiding geven tot decompressie. Indien je lichaam erg veel spanning heeft opgepot, kunnen er bij de ontspanning erg oude emoties en klachten vrijkomen.

Het transformeren van spanning en pijn leren begrijpen komt in een volgende blog aan bod.

Meer lezen van Herlinde Wynants:

Spelen en herstel

De hersteltrompet bij een psychose

Gevoelens in klank omzetten helpt bij herstel van psychose

Vogels zingen zoals ze hersteld zijn

Herstellen is meer dan het behandelen van een ziekte