Woensdagavond, 26 februari 2025, zaal De Blauwe Vogel (De Krook, Gent) zit afgeladen vol. Tussen Waan en Zin, het laatste schrijven van wijlen Brenda Froyen wordt voorgesteld.
Met gemengde gevoelens van verlies, woede, trots, ontzag en bewondering wordt het uiteindelijk een avond van hoop.
Vierdelige blog-reeks
Als postuum eerbetoon, om de woorden van Brenda Froyen voor altijd vast te leggen, maar vooral om de nalatenschap van Brenda te concretiseren in engagement, delen we op PsychoseNet België de komende weken 4 blogs met woorden van de sprekers die die avond aanwezig waren. De volledige teksten van de sprekers zullen aan het einde van deze reeks te lezen zijn in een publicatie die we aan de laatste blog toevoegen.
Eendracht voor een humane psychiatrie
Acht sprekers samen met de moderator zijn, naast expert, elk op een bijzondere manier verbonden met Brenda. Naast liefde, genegenheid en vriendschap overheerst die avond eendracht voor een humane psychiatrie; opdat het beter kan, opdat het beter moet! Moderator Lore Baeten ging net zoals Brenda door een kraambedpsychose en gaf zich vrijwillig op om deze avond haarfijn aan elkaar te praten. Vanuit een diepe connectie met Brenda’s verhaal vertelt Lore hoe Brenda zingend in haar leven kwam en wat ze voor haar en voor haar herstel betekende. Lore kondigt doorheen de avond op een professionele en hartverwarmende manier elke spreker aan. De boeklancering wordt in twee gedeeld; de eerste 4 sprekers blijven in deel 1 dicht bij Brenda’s boek, in deel 2 vertrekken de sprekers vanuit Brenda’s woorden naar het hier, nu en morgen.
Jan De Vliegher, Brenda’s partner
Jan De Vliegher, valt meteen met de deur in huis wanneer hij aangeeft dat hij liever niet op dit podium had gestaan. Brenda was het podiumbeest, niet hij. Jan neemt ons mee in zijn twijfels om Tussen Waan en Zin postuum uit te geven. Hij legt uit dat het boek over Brenda’s dramatische ontwrichting die een psychose kan veroorzaken, geschreven werd toen het terug goed ging met haar. Hoe ze een hoopvolle boodschap wilde brengen. En dit vanuit rauwe, harde, gedetailleerd beschreven ervaringen met psychosegevoeligheid in crisis. Brenda gaf taal aan onuitgesproken pijn, ze gaf woorden aan een groep mensen die zich niet gehoord voelen. Brenda’s verhaal is het verhaal van velen.
Jan haalt ook de waardering en bewondering voor hulpverleners aan die samen met Brenda zochten naar betekenis van haar wanen. Brenda leert ons dat de geestelijke gezondheidszorg en crisisopvang anders moet en ze beschrijft ook hoe. Jan kan niet anders dan uit de schaduw treden met de kracht van Brenda’s woorden. Woorden die kunnen verzachten, zalven, begrip en hoop geven, die kunnen verbinden. Woorden die kunnen snijden, kwetsen en stigmatiseren. Woorden die voor Brenda zo belangrijk waren, waar ze zich aan kon vasthouden en tegelijkertijd woorden die tekort schoten. Jan sluit af met een citaat van Hemingway, waar Brenda naar verwijst: “In our darkest moments, we don’t need solutions or advice. What we yarn for is simply human connection – a quiet presence, a gentle touch. These small gestures are the anchors that hold us steady when life feels like too much.” … “So, in those dark hours when I lose my way, will you just be here? Not as a rescuer, but as a companion. Hold my hand until the dawn arrives, helping me remember my strength.“
Iedereen wordt er stil van. Waardering, respect, ongeloof maar ook daadkracht hangen in de lucht en de mensen in de zaal schuiven iets dichter bij elkaar. Je kan een speld horen vallen wanneer Anne Marsman als tweede spreker het woord neemt.
Anne Marsman, psycholoog, mede-grondlegger PsychoseNet België, vriendin
Hoe moet Tussen Waan en Zin nu gelezen worden? Een voorwoord en epiloog waren noodzakelijk om te duiden. Anne schreef beiden met de grootste zorgvuldigheid, om de woorden van Brenda in warmte te stoppen, nu de teksten vanuit een heel andere invalshoek worden gelezen. Vòòr Anne uitlegt hoe Brenda altijd opnieuw uitreikte naar de psychiatrie en de maatschappij om bruggen te bouwen, vertelt Anne over haar worsteling om het boek als een hoopvol project te zien. Hoe kunnen we dat doen, na het overlijden van Brenda op 5 oktober 2024? Anne, een ervaren spreker, was deze avond duidelijk aangedaan en kiest ervoor om haar tekst voor te lezen als houvast. Ze had vele dagen en nachten nodig om naast de verontwaardiging en kwetsbaarheid, kracht en hoop te vinden in het boek. Anne legt verder uit. Het was Brenda’s laatste wens om met dit schrijven hoop te bieden, een hart onder de riem, een steun in de rug. Hoop om meer kennis en begrip rondom psychische kwetsbaarheden, op leren van fouten, het helen van wonden en bovenal hoop op erkenning. Zodat hulp, echt hulp mag heten en waanzin niet meer weggezet wordt als onzin. Dat dit boek een houvast mag zijn, voor ieder van ons, om bij te dragen aan een wereld waarin ruimte is voor wanen, waar inclusie het van stigma wint en niemand ooit nog in afzondering naar verbinding hoeft te smachten.
Een grote dankjewel aan Anne om dit precaire evenwicht tussen wanhoop en hoop te durven vertalen.
Wordt vervolgd
In een volgende blog reflecteren we over de woorden van twee volgende sprekers. Nadia Majhoub, werkzaam bij Uilenspiegel en oprichtster van NADA, en Leen Verhaert, coördinator van PsychoseNet België. Beiden delen met Brenda een psychosegevoeligheid. Op beiden maakte Brenda een onuitwisbare indruk die hen blijvend inspireert.
Deze boeklancering werd georganiseerd door uitgeverij Borgerhoff&Lamberigts in samenwerking met PsychoseNet België. Het boek Tussen Waan en Zin kan je via deze weg aankopen.
De volledige teksten van de sprekers zullen aan het einde van deze reeks te lezen zijn in een publicatie die we aan de laatste blog zullen toevoegen. Bestaande publicaties kan je alvast raadplegen via deze link.
Reacties: