Psychoanalyticus en professor aan de UGent, Stijn Vanheule nodigt webredacteur Leen Verhaert uit om een gastcollege te verzorgen in één van zijn lessen. Studenten Psychologie die hun 3de bachelor jaar afronden, krijgen les van Stijn in het vak ‘Herstelgerichte psychiatrische zorg’. Leen daagt de studenten uit vanuit haar rol als ervaringsdeskundige en vanuit haar rol als coach.
Erg bemoedigend dat Stijn reeds tijdens de opleiding met ‘herstelgericht werken’ aan de slag gaat. Ik hoop dat veel docenten en professoren zullen volgen, naar zijn voorbeeld, want daar ligt de kracht van verandering die nodig is binnen de Geestelijke Gezondheidszorg.
Met welke houding gaan de toekomstige psychologen aan de slag in hun stage of wanneer ze afgestudeerd zijn?
Om de theorie kracht bij te zetten, neem ik de studenten mee in mijn verhaal. Ik vertel over mijn manische periode met psychose en geef een eerste leidraad voor hulpverleners, een leidraad die herstel bespoedigt. Na mijn relaas, krijgen de studenten ruimschoots de tijd om vragen te stellen. Ik ga met Stijn in dialoog aan de hand van de input die we terugvinden in de chat. Sommige studenten zetten dapper hun camera aan en stellen rechtstreeks een vraag. Er luisteren 240 studenten mee, het gesprek valt niet stil. Na een korte pauze, neem ik terug het woord.
Deze keer praat ik vanuit mijn rol als ‘coach’ niet vanuit mijn rol als ‘ervaringsdeskundige’.
Ik heb lang nagedacht over wat nu precies mijn herstel na een psychose in gang heeft gezet. Het was de attitude van sommige hulpverleners die erboven uit stak. Het was de coachende attitude. Een coachende attitude waarover ik zoveel heb geleerd. Een attitude die ik destijds heb bestudeerd, doorgrond, ingeoefend. Een attitude die inzicht vraagt en die je in de vingers kan krijgen zodat ze een levensingesteldheid wordt. Sommige aspecten van die attitude maken het verschil in elk gesprek dat je voert. Voor ik start, geef ik de studenten mee dat ze best vanaf het begin op zoek gaan naar de comfortzone van de cliënt. Elke stap naar herstel, zeker in het begin, is een huzaren werk. Laat iemand die graag tekent of zingt, zijn verhaal niet neerschrijven. Vervolgens daag ik de studenten uit en leg hen alvast 2 vragen voor:
Wat geloof jij zelf over de mensen die je behandelt? Geloof jij dat wat jouw cliënten overkomt, jou ook kan overkomen?
Aan de hand van voorbeelden tracht ik duidelijk te maken dat de impact van de attitude waarmee iemand hulp verleent, bijzonder groot is voor het herstel van de cliënt. En dat veel hulpverleners, met de beste bedoelingen, zonder dat ze er zich bewust van zijn, behandelen vanuit een ongelijkwaardig houding. Als je ervan overtuigd bent dat het jou ook zou kunnen overkomen, ga je alvast op een andere manier geïnteresseerd zijn, op een andere manier bevragen. Immers…
…wat de hulpverlener zelf gelooft, is bepalend voor de attitude waarmee hij hulp verleent.
In een laatste stukje schakel ik over naar ‘coachend bevragen‘. Ik licht een tipje van de sluier en al gauw wordt duidelijk dat je de cliënt in vele gevallen beter een goeie vraag stelt dan ongevraagd advies verleent. Enfin, genoeg stof om even over na te denken, stof om kort te reflecteren, geen examenstof.
De ideale psycholoog verstopt zijn expertise achter een coachende attitude.
Tot slot bewonder ik de studenten omdat ze deze studierichting hebben gekozen. Het toont alvast dat ze een toekomst in de zorg ambiëren, dat ze begaan zijn met hun medemens. Als ze er in slagen om hun expertise in te zetten met een coachende attitude zullen ze ongetwijfeld het verschil maken in de levens van vele mensen die hen op een bepaald moment nodig hebben. En ik hoop, mochten ze zelf ooit steun zoeken, dat de behandelaar op dat moment met een coachende attitude hulp verleent.
Bedankt toffe studenten, jullie waren een fijn publiek.
Reacties: