Maandag 21 oktober 2019 was ik aanwezig op de tweede lesdag van de masterclass ‘herstelgerichte psychiatrie’. De spreker van die dag was Dag Van Wetter. Hij werkt als stafmedewerker in de patiëntenzorg in het Psychiatrisch Centrum Sint-Amandus.

De les bevatte twee interessante onderwerpen, de ROPI-R en open dialogue. Twee verschillende onderwerpen die volgens Van Wetter nauw met elkaar samenhangen.

ROPI-R

Na een korte introductie over wat herstel voor Van Wetter betekent, ging hij over naar het eerste deel, ROPI-R. Recovery Oriented Practices Index is een methode om na te gaan of je team reeds herstelgericht werkt en hoe je dit eventueel kan boosten. Het is een soort groeispurt naar herstelondersteunende zorg.

Bij de deelnemers kwamen enkele vragen naar boven die steeds grondig werden beantwoord. Zo werd uitgelegd dat teamleden in kleinere groepen verdeeld worden op basis van hun opleidings- of functieachtergrond. Vaak is het zo dat mensen hun gewoontes te maken hebben met zaken die ze geleerd hebben. Door deze verschillende perspectieven aan het woord te laten, kan men veel bewuster aan de slag gaan. Een ROPI-R afnemen binnen je eigen organisatie is niet echt een probleem, zolang het niet binnen je eigen team is. Het blijft wel belangrijk dat het duo ROPI-bevragers de neutraliteit en open vragen bij elkaar bewaakt. Een frisse blik van een ‘derde’ is nodig.

Voor mij werd het al snel duidelijk dat deze methode nog te weinig gekend is bij de hulpverleners.

Oefenen

Vervolgens kregen de deelnemers de kans om deel B van de ROPI te oefenen. Dit deel gaat over de sociale en maatschappelijke participatie. In groepjes van 3 gingen de deelnemers aan de slag waarbij één iemand de rol van bevraagde nam, de andere 2 stelden de vragen. Tijdens de nabespreking gaven verschillende deelnemers aan dat het zeer chaotisch verliep. Ze vertelden dat  de tijd te kort was om te weten waar je terecht bent gekomen. Dag lichtte toe dat normaal de organisatie en context al op voorhand verkend wordt zodat het minder chaotisch wordt op het moment zelf.

Ook waren de deelnemers van mening dat het zeer aangenaam was om dit af te nemen. De openheid en het met elkaar babbelen doet ontzettend veel. Er is helemaal geen sprake van een geviseerde sfeer.

Open dialogue

Nadien gingen we verder met het tweede deel van de lesdag, open dialogue. Van Wetter is van mening dat men, aan de hand van open dialogue, mensen helpt om een toekomstverhaal te schrijven. De kracht van deze methode is dat alle belangrijke naasten bij het eerste  gesprek worden betrokken.

Men hoort vaak de kritiek dat Open Dialogue onvoldoende evicence based is. Enerzijds is er inderdaad geen protocol. Het is van groot belang dat men iedere keer op maat van de cliënt en zijn omgeving aan de slag gaat. Anderzijds houden onderzoekers al meer dan 19 jaar de gegevens en outcome van open dialogue bij. En die resultaten zijn alvast zeer veelbelovend.

Transfer

Om de les af te sluiten kregen de deelnemers tijd om in groepjes van drie ervaringen en bedenkingen uit te wisselen. Ook dit maakte dat er tijdens de nabespreking heel wat interessante vragen naar boven kwamen.

Zo kwamen we tot de conclusie dat nabijheid zeer veel teweeg kan brengen. Verbinding is iets heel fysiek.

Iemand gaf aan dat open dialogue zo evident is voor hem. Hij dacht dat dit overal al aanwezig was. Je creëert een bepaalde draagkracht waarin dingen kunnen komen op hun eigen tempo. Je creëert een veld waarin het kan en mag komen, maar op zijn eigen tijd. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar dat blijkt niet zo te zijn.

Ik kijk al uit naar de volgende lesdag op 16 december. Dan hebben we het over de rol van familie in het herstelproces.