Hoe we de digitale vooruitgang kunnen inzetten ten voordele van onze mentale gezondheid.

Samenspel tussen context van het individu en psychologische klachten in kaart brengen

De Experience Sampling Methode, of kortweg ESM, is een veelgebruikte methode in psychiatrisch onderzoek. Deze methode werkt als een soort digitaal dagboek dat onderzoekers toelaat een kijkje te nemen in het dagelijkse leven van zorggebruikers. Aan de hand van vragen zoals: “Wat doe ik op dit moment?”, “Met wie ben ik op dit moment?”, “Ervaar ik psychologische klachten op dit moment?” en “Hoe is mijn stemming op dit moment?”, kunnen onderzoekers het complexe samenspel tussen de context van een individu en psychologische processen/klachten in kaart brengen.

Het Europees onderzoeksproject IMMERSE

Deze methode heeft reeds zeer interessante wetenschappelijke inzichten opgeleverd, sommige daarvan beschreven we al in eerdere blogs. Tijdens onze onderzoeken kregen wij vaak de feedback dat het gebruik van ESM interessant kan zijn in de behandeling van psychologische en/of psychiatrische klachten. Echter lijkt het moeilijk om deze methode ingebed te krijgen in de Belgische geestelijke gezondheidszorg. Als wetenschappers blijven we echter niet bij de pakken zitten en lanceerden wij een nieuw project genaamd IMMERSE!
IMMERSE is kort voor ‘Implementing Mobile MEntal health Recording Strategies for Europe’, een hele mond vol. Het is een Horizon-2020 studie gefinancierd door de Europese Commissie en vindt plaats in vier Europese landen: België, Schotland, Duitsland en Slovakije. Deze studie heeft als voornaamste doel uit te zoeken hoe wij ESM kunnen implementeren in de geestelijke gezondheidszorg. Daarnaast bekijken wij ook of het gebruik van ESM kan bijdragen tot een effectievere en meer persoonsgerichte behandeling. Om dit mogelijk te maken hebben wij een ESM-applicatie ontwikkeld die zal gebruikt worden in acht Europese ziekenhuizen. In België zullen we de app testen in het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven en in Zorggroep Sint-Kamillus te Bierbeek.

Data die leiden tot verbanden om cliënt/behandelaar meer inzicht te verschaffen

In een eerste fase van het onderzoek, onderzochten we samen met behandelaars, cliënten en hun steunnetwerk hoe onze app er nu net moet uitzien en wat deze moet kunnen. Hiervoor namen we interviews en vragenlijsten af. De dataverzameling liep af in juni en wij zijn met die resultaten aan de slag gegaan om onze ‘Digital Mobile Mental Health’, lang voor DMMH-interventie vorm te geven. De DMMH-interventie bestaat uit een app die cliënten zullen gebruiken om dagelijks data te verzamelen, en een dashboard waarop men al deze informatie kan visualiseren.
In de tweede fase van ons onderzoek zullen personen met mentale klachten samen met hun behandelaar onze nieuwe interventie kunnen gebruiken. Via de MoMent-app krijgt de cliënt de kans om tot tien keer per dag een korte vragenlijst in te vullen die peilt naar diens huidige mentale toestand. Deze data wordt verzameld in een streng beveiligde server en wordt dan gedeeld met de behandelaar in het MoMent-Dashboard. In het Dashboard wordt de verzamelde data op allerlei overzichtelijke manieren samengevat en voorgesteld. Daarnaast zullen de meest relevant verbanden tussen verschillende psychische aspecten duidelijk aangetoond worden. Natuurlijk krijgt ook de cliënt toegang tot deze data, ze zijn tenslotte van de cliënt. De app kan gebruikte worden als een soort van rode draad doorheen het behandeltraject van een individu. Het is mogelijk om de data te delen met meerdere behandelaars. Op deze manier krijgen alle behandelaars dezelfde informatie en kunnen we de samenwerking verbeteren.

Extra tool in de behandeling van psychologische klachten

De app is een extra tool die de cliënt en de behandelaar kunnen gebruiken in de behandeling van psychologische en/of psychiatrische klachten. Zo laat de app toe om meer inzicht te krijgen in de eigen klachten, maar ook om meer geïnformeerde en gezamenlijke beslissingen in het behandeltraject te maken.

Via deze weg willen wij graag iedereen bedanken die meewerkte aan de eerste fase van dit onderzoek. Hartelijk dank hiervoor!

Het team van het Centrum voor Contextuele Psychiatrie onder leiding van Professor Inez Germeys verzorgt regelmatig een blog over nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap op het gebied van psychiatrie in het algemeen en psychose in het bijzonder. (twitter: @ccp-leuven; @inezgermeys)