Nadia Mahjoub (44) heeft een psychosegevoeligheid. In de voorbije twintig jaar werd ze zes keer opgenomen omwille van een psychose of manische opstoot. Haar kwetsbaarheid belette haar niet een mooi leven op te bouwen waarin haar dochter, partner, vrienden, en sociaal engagement bij de patiëntenvereniging UilenSpiegel centraal staan. In haar eerste blog kon je lezen over hoe Nadia psychotisch werd. In deze blog vertelt ze over haar eerste pijnlijke ervaring met de psychiatrie. 

Ik liet me vrijwillig opnemen toen ik voor het eerst een psychose had. Dat was op een PAAZ-afdeling in Brussel. Ik was 24 jaar. Ik herinner me dat ik ervan overtuigd was dat ik aids had. Dat ik in de gezichten van twee medepatiënten mijn ouders dacht te herkennen. De vervaarlijk uitziende zigeunerman, met gitzwarte ogen en haar, leek ergens wel op mijn vader, nee, het ‘was’ mijn vader. Mijn ideeën werden werkelijkheid op het moment dat ik ze dacht. De zachte, lieflijke vrouw met de lange haren leek wat op mijn moeder, en ze werd ook echt mijn moeder in mijn beleving. Ik had megalomane ideeën over hoe ik zou infiltreren in het extreemrechtse Vlaams Blok dat in opmars was en hoe ik van binnenuit de partij zou ontwrichten.

Teveel nieuwe indrukken, teveel prikkels

Ik was verward en zeer onrustig. Op de psychiatrische afdeling was een mengelmoes van patiënten met verschillende ‘aandoeningen’ aanwezig: een meisje met anorexia, vel over been, een oudere vrouw die constant schreeuwde, een drugsverslaafde, naar liefde hunkerende jonge man, een man die altijd het omgekeerde zei van wat hij bedoelde: ‘kijk niet naar mij!’, ‘geef me je telefoonnummer niet, zodat ik het niet in mijn notaboekje kan opschrijven’, een jonge Chinese vrouw die me deed denken aan mijn Chinese harstvriendin. Teveel nieuwe indrukken, teveel prikkels, ik zocht tevergeefs een houvast.

Toen het de eerste dag van mijn opname bedtijd werd, lukte me het niet te ontspannen in mijn kille ziekenhuisbed, in een kamer die rook naar oude urine. Ik had de luxe van een toilet op de kamer. Ik miste mijn lief en onze vertrouwde flat. Ik ging dus de gang op en rookte in de rokersruimte een sigaret die ik vroeg aan een medepatiënt. Elke poging om te gaan slapen mislukte en ik bleef rondspoken in de centrale gang. Ik herinner me dat ik de kamers van medepatiënten inging omdat ik zo een grote behoefte had aan gezelschap, aan iemand om mee te praten. Hier overtrad ik voor de verpleging een grens: ik werd vastgegespt aan mijn bed, aan handen, voeten en lenden.

Ik bleef roepen tot mijn stem schor was

Voor ik goed en wel besefte dat ik vastgebonden was, bleek de verpleging alweer uit de kamer verdwenen. Het toilet was op enkele meters van mij verwijderd maar ik kon er niet naartoe, hoewel ik dringend moest plassen. Dus begon ik te roepen ‘Hey! ik moet naar het toilet! Kan iemand me losmaken?’ Ik had geen idee hoe laat het was, maar wel dat het hoogtijd was dat ik kon plassen. De druk in mijn blaas werd steeds pijnlijker. De afkeer van de vernedering die gepaard zou gaan met in bed te plassen was echter sterker dan de fysieke pijn die ik leed. Ik bleef roepen tot mijn stem schor was. De hele nacht. Ik begreep de wreedheid niet. Zelfs toen de ochtend aanbrak werd ik niet losgemaakt. Pas omstreeks 10u kwam een verpleger binnen. Hij zei ‘Lig je hier nog vast?’ en maakte me los. Ik weet niet meer wat ik toen dacht of voelde. Dat is uit mijn herinnering gewist. De grijns op het gezicht van de verpleger staat echter in mijn geheugen gegrift. Dat deze eerste nacht in de psychiatrie me zwaar heeft getekend staat vast.

Een vicieuze cirkel

Het zou niet de laatste ervaring met fixatie zijn voor mij. Bij elke volgende opname kwam ik in de isoleercel terecht en/of werd ik vastgebonden op bed. Louter de aanwezigheid van een isoleercel op een afdeling riep een panische angst bij me op. Het is duidelijk dat ik getraumatiseerd ben geweest door mijn allereerste opname en daardoor in een vicieuze cirkel terechtkwam, waarbij de angst voor opname mij telkens zo onredelijk maakte dat een dwangopname, een nieuwe isolatie of fixatie bijna automatisch volgden.