Naar aanleiding van het trieste voorval in Dendermonde vraagt de luisteraar zich af Wat een psychose precies is? In de kranten lezen we het volgende:
In Dendermonde vond in september 2024 een tragisch incident plaats waarbij een 31-jarige man, die vermoedelijk in een psychose verkeerde, door de politie werd doodgeschoten. De man, die eerder bekend was bij de politie vanwege zijn psychische problemen, had zelf de hulpdiensten gebeld omdat hij vreesde een gevaar te zijn voor zichzelf of anderen. Hij werd naar het AZ Sint-Blasius-ziekenhuis gebracht, maar daar escaleerde de situatie, mogelijk doordat hij overweldigd raakte door prikkels, wat leidde tot agressief gedrag. Dit mondde uit in een fatale confrontatie met de politie​.

Het radio-fragment van Radio 1 herbeluisteren kan via volgende link:

Wat is een psychose precies?

Leen Verhaert, coördinator van PsychoseNet België, gastspreker in het programma en zelf ervaring met psychose, reflecteert.

Wat is een psychose?

Inez Germeys neemt het academisch luik voor haar rekening waarbij ze vanuit de wetenschap duidt hoe psychose des mensen is. Zelf praat ik vanuit mijn ervaring om uit te leggen hoe het voelt om psychotisch te zijn en verwijs ik naar mijn boek ‘Zintuig verzint‘. Een titel die in 2 woorden samenvat waar het over gaat. Ik kon mijn zintuigen niet meer vertrouwen. Een bijzondere enge ervaring die totaal ontwricht.

Online informatieplatform PsychoseNet Belgie (www.psychosenet.be)

Deze combinatie van wetenschap en ervaring is trouwens de basis voor het informatieplatform PsychoseNet België waarvan Inez en ikzelf beide bestuurder zijn. We werken samen met verschillende universiteiten om op de hoogte te blijven van innovatieve zorg en we nodigen ervaringsdeskundigen uit om stukjes verhaal te delen. We trachten iedereen te ondersteunen met onze vzw; cliënt, hulpverlener, familie, naasten, alle betrokkenen. Maar wat helpt nu om eruit te geraken? De beperkte zendtijd liet ons vandaag niet toe om dieper in te gaan op wat nu echt helpt om eruit te geraken en vooral hoe ga je om met mensen in crisis zodat incidenten zoals Dendermonde nooit meer gebeuren.

Wat helpt om eruit te geraken?

Herstellen van een psychische crisis is altijd een optelsom van verschillende factoren. Mogelijke ingrediënten zijn:

• professionele hulpverlener (met wie het klikt!)
• lotgenotencontact; er zijn allerlei initatieven, inloophuizen, herstelcafés, Uilenspiegel
• tijdelijk medicatie
• therapie; het is vaak een echte zoektocht om iets te vinden dat bij jouw past, PsychoseNet helpt mensen op weg
• zingeving; vrijwilligerswerk om je zelfbeeld terug op te bouwen kan via laagdrempelige initiatieven zoals de Herstelacademies
• lezen en luisteren; boeken geven inzicht en van elk verhaal pik je iets op dat je kan vooruithelpen
• creativiteit; herstellen doe je in je comfortzone (schrijven, tekenen, bezig zijn met muziek, tuinieren, koken…)
• voor naasten is er Similes 

Met de vzw PsychoseNet ondersteunen we bovendien kleinschalige intiatieven zoals El Camino die mensen met een psychotische crisis kunnen opvangen naast de regulieren kanalen. Ook zetten we onze schouders mee onder het project Soteriahuis dat we in Vlaanderen proberen te verwezenlijken.

Hoe gaan we om met mensen die ernstig psychotisch zijn?

Met heel veel pijn in mijn hart hoorde ook ik het bovenstaande bericht. Het is wel degelijk mogelijk om met mensen die ernstig in de war zijn verbinding te maken zodat de situatie niet escaleert. Er is altijd een zekere aanspreekbaarheid. Omdat elke mens wil gezien en gehoord worden, zeker in nood, zal er eerst verbinding moeten gemaakt worden door nabij te zijn.

• • kort meegaan in de waanzin zonder ze willen te begrijpen, getuigt van oprecht medeleven
  • als hulpverlener durven benoemen dat je de ontreddering ziet en dat het ook jouw raakt is alvast een manier om te verbinden
  • creatief zijn bij het afleiden van steeds terugkerend conflict
  • bewust zijn van de ernstige verwarring die ontwricht zorgt ervoor dat men met een mildere attitude hulp verleent; vanuit een coachende houding ipv vanuit verdediging
  • mensen met een psychosegevoeligheid zijn gewone mensen zoals jij en ik, dus handel vanuit gelijkwaardigheid
  • denk op voorhand na over hoe je jouw beste vriend in nood zou bejegenen
  • en stel de vraag: “wat heb jij op dit moment nodig?”

Ooit is het misschien jouw beurt om in psychische nood te verkeren. Ik hoop dat hulpverleners, omstaanders en familie jou dan bejegenen vanuit verwondering, oprechte bezorgdheid en bovenal vanuit gelijkwaardigheid. Laten we met elkaar in dialoog blijven gaan over dit moeilijke thema, laten we hulpverleners uitnodigen om meer mens te durven zijn en mensen uitnodigen om mee een stuk hulpverlening te dragen.

Dank aan Kobe en Babette van Radio 1 om de beeldvorming van een psychose mee te helpen rechttrekken om zo taboe en hardnekkig stigma te verminderen.

Luister naar de verschillende podcasts in de reeks ‘stemmen over psychose‘

Ontdek boeken die aansluiten bij jouw vragen via deze link

Stel gratis en anoniem je vraag aan verschillende experten in het online e-spreekuur van PsychoseNet België