De hulpverleners van het Centrum voor Geestelijke Gezondheid De Pont nodigen Leen Verhaert, webredacteur van PsychoseNet uit om deel te nemen aan hun studiedag rond herstel. Leen doorliep zelf een psychose en werd gevraagd om de praktijk een gezicht te geven.
Een greep uit een boeiende middag in dit korte verslag.
Ik arriveer tegen de middag en observeer mijn publiek een paar minuutjes tijdens hun middagpauze. Een gezellige bende hulpverleners, mensen die elkaar duidelijk kennen en genieten van het samenzijn na jaren corona. ’s Morgens krijgen ze alvast wat theorie achter de kiezen om psychisch kwetsbaren zo goed mogelijk te behandelen. De praktijk is meestal een ander paar mouwen.
Een verhaal van iemand die een psychose doorlopen heeft
Zoals steeds steek ik van wal met een half uurtje verhaal. Ik doorweef mijn woorden met handvaten voor hulpverleners om herstelgericht aan de slag te gaan met mensen die psychotisch zijn. Het vragenuurtje komt iets trager op gang dan gewoonlijk. De stilte van de zaal vertelt me echter dat de meesten geboeid zijn en open staan voor meer. Het is een moeilijke oefening tussen opbouwend en constructief te verhalen en tegelijkertijd ook te durven benoemen waar het misgaat. Duidelijk te maken dat veel psychisch leed in de geestelijke gezondheidszorg veroorzaakt wordt door een onbewuste houding en pijnlijke woorden die uitgesproken worden of net niet. De hulpverleners zijn mee en we gaan samen in dialoog.
Woorden waarnaar je verlangt en die niet worden uitgesproken
De volgende gedachtenwisseling blijft hangen. Wanneer ik aangeef dat tijdens mijn opname geen enkele hulpverlener, noch de psychiatrisch verpleegster, noch de psychiater, noch de verschillende therapeuten me zeggen ‘het goed komt’ ontstaat er een fijn gesprek. Een dappere hulpverlener geeft eerlijk toe dat ze zoiets nooit uitspreekt. Geen woorden die ze niet kan beloven, onderstreept ze haar bijdrage. En toch is dat wat ik het meest nodig heb. Het komt goed! Hoe en wanneer, en of de hulpverlener dan precies weet onder welke omstandigheden, maakt allemaal niet uit. Het uitzichtloze gevoel dat je ervaart, als je aanvoelt dat anderen er ook niet in geloven, staat elke stapje naar herstel in de weg. Je voelt je machteloos.
Het komt goed!
Ik vraag aan de hulpverlener wat deze woorden voor haar precies betekenen. Vanuit haar referentiekader is ‘het komt goed’ genezen, terug gaan werken, zelfstandig wonen enz…
Voor mij is ‘het komt goed’ op een bepaald moment, gelijk aan, ‘ik geraak weg uit deze Paaz afdeling’. In een andere fase van herstel is ‘het komt goed’, voor mij, ‘ik kom de dag door zonder in huilen uit te barsten’. In een verder stadium van mijn herstel is ‘het komt goed’ gelijk aan ‘ik kan starten met het afbouwen van medicatie’. Enzovoort…
Samen ontdekken we dat het referentiekader van waaruit ons denken vertrekt vaak voor miscommunicatie zorgt. En dat een hulpverlener best probeert geen enkele invulling te geven aan de leefwereld van zijn of haar cliënt. Als coach/begleider vragen stellen vanuit hun expertise lijkt de beste manier om zich gelijkwaardig en hoopvol op te stellen. En als de hulpverlener toch zicht heeft op een goede oplossing, vraag dan even het mandaat. “Mag ik vanuit mijn ervaring een suggestie doen die jou misschien vooruit kan helpen?” Als de cliënt hier positief op reageert, weest gerust dat de woorden van de hulpverlener dan voor de volle 100 % binnenkomen.
Een boodschap van hoop
Na het officiële moment laten de hulpverleners me verstaan dat mijn verhaal hen aangrijpt en waardevol is bij de verdere uitoefening van hun job. Ik kan hopen dat ze de moed vinden om regelmatig en oprecht tegen psychisch kwetsbaren te zeggen ‘het komt goed’. Want dat brengt hoop, volgens mij voor beide partijen.
Leen
Reacties: