Tessa Biesemans is onderzoeksassistent bij het Centrum voor Contextuele Psychiatrie en betrokken bij het SIGMA project, een onderzoek dat nagaat hoe het met het welbevinden van jongeren gaat. Door de huidige omstandigheden kijken ze ook welke impact de coronamaatregelenop het mentale welzijn hebben.

Onderzoek in coronatijden

Nu we voor het eerst te maken krijgen met een wereldwijde pandemie, staan een hele reeks onderzoekers klaar om meer te leren over het coronavirus. Niet enkel virologen zijn druk bezig, ook voor de psychiatrie is de pandemie een heel interessant onderzoeksonderwerp.

Vanuit het Centrum voor Contextuele Psychiatrie (CCP) is een onderzoek opgestart naar het welbevinden bij jongeren gedurende deze coronacrisis. Op deze manier kunnen we begrijpen wat jongeren voelen, waar ze het moeilijk mee hebben en wat ze doen om te leven in een wereldwijde quarantaine. Dit onderzoek werd een speciale editie van het SIGMA-project, dat onderzoek doet naar het welbevinden bij jongeren. Alle deelnemers van het SIGMA-project werden per e-mail uitgenodigd om deel te nemen aan deze speciale editie. Op deze manier kunnen we het welbevinden zonder maatregelen vergelijken met het welbevinden tijdens de maatregelen.

Jongeren

Adolescentie is een periode in het leven waarin de behoefte van interactie met leeftijdsgenoten toeneemt. Sociale distancing zorgt ervoor dat jongeren minder sociaal contact hebben, wat voor hen dus een hele uitdaging kan zijn. Daarnaast is adolescentie ook een periode waarin men meer kwetsbaar is voor mentale gezondheidsproblemen. Volgens het eerste SIGMA-rapport (te bekijken via www.sigma-leuven.be) zouden deze samenhangen met sociale vaardigheden, pesten en eenzaamheid. Uit het rapport is gebleken dat goed ontwikkelde sociale vaardigheden geassocieerd worden met minder mentale gezondheidsklachten. Als we nu in een periode komen van sociale distancing, kunnen jongeren hun sociale vaardigheden dan nog wel goed ontwikkelen? En kan zo sociale distancing eventueel een onrechtstreekse oorzaak van mentale gezondheidsklachten zijn?

Online onderzoek, contextueel

Omdat we vanuit de coronamaatregelen alle fysieke contact moesten vermijden, werd dit onderzoek volledig online uitgevoerd. Deelnemers werden telkens per e-mail gecontacteerd en vragenlijsten werden via een online platform ingevuld.

Verder deed het onderzoek beroep op de Experience Sampling Method (ESM), een methode die binnen CCP meermaals wordt gebruikt. Deze methode houdt in dat deelnemers op verschillende tijdstippen, gedurende een aantal dagen meldingen krijgen om een kort vragenlijstje in te vullen. Dit vragenlijstje gaat na hoe de deelnemer zich voelt en wat die aan het doen is op het moment van de melding. Hierdoor krijgen we een uitgebreid inzicht in individuele veranderingen binnen de deelnemer. Bovendien kunnen we de contextuele variabelen (waar ben je? bij wie ben je?) linken aan de emoties van de deelnemer.

Wat en hoe?

In het ‘normale’ SIGMA-onderzoek gaan we langs scholen waar jongeren vragenlijsten invullen op een tablet. Nadien krijgen ze een studietelefoon mee naar huis waarop ze dagboekvragenlijstjes moeten invullen. Omdat het nu niet mogelijk was de jongeren te ontmoeten, werd het onderzoek volledig online afgenomen.

De deelnemers vulden eerst een online vragenlijst in. Deze bevroeg onder andere volgende zaken:

• Wat is hun leefsituatie?
• Zijn zij of hun omgeving in contact gekomen met het coronavirus?
• Welke klachten ervaren ze en in welke mate?
• Hoe gaan ze met klachten om? (praten ze erover of onderdrukken ze de emoties?)
• Bij wie kunnen ze terecht?

Daarna werden de jongeren uitgenodigd om een app op hun eigen smartphone te installeren. Deze app geeft, net zoals de studietelefoon, tien keer per dag een melding. De melding vraagt de deelnemers een korte vragenlijst in te vullen die gaat over dat moment. Wat zijn ze aan het doen? Hoe voelen ze zich? Bij wie zijn ze in de buurt? Zijn ze online in contact met anderen? Verder was er een ochtend- en een avondvragenlijst. Deze vragenlijsten vroegen respectievelijk naar hoe ze hebben geslapen en hoe de dag was geweest.

Het onderzoeksteam wil graag de 160 jongeren bedanken die aan dit onderzoek hebben deelgenomen. De resultaten zullen bekend gemaakt worden rond september-oktober.

Bekijk hier de wervingsvideo om meer over het onderzoek te weten te komen: https://www.youtube.com/watch?v=sSBroM3LPfM&t=19s

Volg het SIGMA-team op Instagram: @sigmaleuven_ .

Het team van het Centrum voor Contextuele Psychiatrie onder leiding van Professor Inez Germeys verzorgt een maandelijkse blog over nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap op het gebied van psychiatrie in het algemeen en psychose in het bijzonder. (www.ccp-leuven.be;  Center for Contextual Psychiatry; twitter: @ccp-leuven; @inezgermeys; @reskarlijn)

Lees hier de andere blogs van CCP.