WRAP staat voor: Wellness Recovery Action Plan. Het is een herstelmethode die je helpt om weer grip te krijgen op je leven, als dat door ingrijpende gebeurtenissen is ontregeld. WRAP komt uit Amerika. Je kunt het alleen doen, met andere peers, met een herstelcoach of in een groep.
Wat is WRAP?
Sinds 1997 passen mensen met een psychiatrische geschiedenis hem in de VS met succes toe. Ook in België kun je tegenwoordig WRAP-werkgroepen doen, als een veelbelovende manier om te werken aan een stabiel en gelukkig leven in eigen regie.
Onderdelen van WRAP zijn:
- Gereedschapskoffer voor een goed gevoel
- Dagelijks onderhoud
- Triggers en Actieplan
- Vroege Waarschuwingstekenen en Actieplan
- Signalen van Ontsporing en Actieplan
- Crisisplan
- Postcrisis Plan
In België werk je vaak in een groep van 8-10 mensen aan je plan, die 10 keer elke week bij elkaar komen. Twee groepsleiders met ervaring staan je bij.
Gereedschapskoffer
De basis van WRAP is de gereedschapskoffer voor een goed gevoel. Je beschrijft wat je nodig hebt om je gelukkig te voelen. Dat kan over alle facetten van je dagelijks leven gaan. Vervolgens werk je in zes stappen uit wat je zelf kunt inzetten om dat te bereiken en om te voorkomen dat je uit balans raakt.
Actieplan
In punt één: ‘dagelijks onderhoud’, staat bijvoorbeeld hoe je bent als je je goed voelt en welke dingen je moet doen om die prettige toestand te bereiken en te houden. Punt twee gaat over triggers van buiten, die je uit balans kunnen brengen. Je maakt een actieplan waarin staat hoe je die triggers het hoofd kunt bieden. Dat geldt ook voor punt 3: vroege waarschuwingstekens van onbalans en nummer vier: signalen van ontsporing. Nummer vijf behelst een crisisplan en bij nummer zes is het postcrisisplan: hoe keer je weer terug naar een evenwichtige situatie.
Wrap biedt perspectief
De methode heeft niks magisch en het is ook geen kant-en-klaar recept. Het is een praktisch instrument dat je ruimte, vertrouwen en perspectief kan bieden. De sleutelbegrippen van WRAP zijn hoop, persoonlijke verantwoordelijkheid, eigen ontwikkeling, opkomen voor jezelf, steun geven en steun krijgen.
Facilitators
Er komen geen professionele hulpverleners te pas aan WRAP. Twee speciaal getrainde mensen met ervaring staan de groep bij. Zij hebben eerst de WRAP cursus gevolgd en vervolgens de WRAP facilitator cursus.
Controle over je leven
De founding mother van WRAP is Mary Ellen Copeland. Als kind zag ze hoe haar moeder kampte met ernstige psychiatrische problemen. Later belandde ze zelf ook in de psychiatrie. Haar behandelaars gaven haar geen hoop en schreven medicijnen voor ter bestrijding van symptomen. Copeland legde zich er niet bij neer en probeerde zelf weer controle over haar leven te krijgen. Samen met medepatiënten ontwikkelde ze de zelfhulpmethode WRAP en stichtte ze het Copeland Center.
WRAP cursus
WRAP kun je volgen in de vorm van een cursus, samen met anderen cursisten ga je dan stap voor stap aan de slag. Bij elke stap wordt stilgestaan, en ideeën uitgewisseld. Deze stappen worden in een eerste versie vastgelegd, waar de cursist verder mee aan de slag kan.
De vakgroep Orthopedagogiek van de Universiteit Gent introduceerde de training in Vlaanderen in 2014. Ondertussen leerden al meer dan 150 personen een eigen WRAP op te stellen om er in hun dagelijks leven mee aan de slag te gaan. Daarnaast werden 20 mensen opgeleid tot WRAP-trainer (of ‘facilitator’). De VVGG is het centrale aanspreekpunt voor WRAP in Vlaanderen. Deze vereniging zal ook instaan voor het verder organiseren van de opleidingen, de intervisie en de opvolging van de trainers. De vakgroep Orthopedagogiek van de Universiteit Gent richt zich vooral op de wetenschappelijke evaluatie van WRAP en ziet dat WRAP modelgetrouw toegepast wordt.
Kracht
De cursus richt zich op kracht in plaats van klacht door uit te gaan van hoop, persoonlijke verantwoordelijkheid, persoonlijke ontwikkeling, opkomen voor uzelf en steun geven en krijgen. Dit zijn kernbegrippen van herstel. Het plan is dus gebaseerd op wat een cursist goed doet.
Groepsgevoel
Werken aan de WRAP in groepsverband heeft een grote meerwaarde. Samen met elkaar stel je regels op en zo creëer je samen een veilige omgeving. Door in groepsverband ervaringen uit te wisselen, leer je van elkaar. Samen kom je tot prachtige ideeën, die inpasbaar zijn in je leven. Ook kunnen ervaringen van anderen steunend en inspirerend zijn.
Cursussen worden meestal aangeboden in herstelacademies of soms in de werkgroepen voor ervaringsdeskundigen. Als je een WRAP cursus gevolgd hebt, kan je ook een training volgen om WRAP facilitator te worden. Voor meer informatie over de trainingen tot facilitator cursussen kan je terecht bij Kristel@vvgg.be.
Zelf aan de slag met WRAP
Je kunt WRAP ook zelf verkennen met de Engelstalige WRAP App voor op je smartphone ($5) en met het Nederlands vertaalde zelfhulpboek ‘De weg naar herstel’.
