Herstel verloopt met vallen en opstaan en heeft tijd nodig. Tijdens haar herstel werkte Ex-Echo 4 jaar lang aan een kleurrijke plaid (zie beeld hierboven).

Begeleiden vanuit een machtspositie

In beschut wonen, had iedere patiënt een persoonlijke begeleider. Degene die mij werd toegewezen was een man die geprezen wou worden. Hij vroeg mij om een kaartje te sturen vanuit de plek waar ik van een vakantiereis ging genieten. Hij vroeg mij om het te richten aan de ‘beste begeleider van het team’. Ik deed dit omdat ik dacht dat hij dit bedoelde als een goede grap. Maar al lachend zegt een zot de waarheid. Uiteindelijk bleek dat hij, in mijn ogen, ergens een zware kwetsuur had opgelopen. Ik merkte al gauw dat hoe meer ik hem prees, hoe meer ik van hem gedaan kreeg. Maar telkens als ik zijn ego kwetste, uitte zich dat ook in de acties die hij als machthebber uitvoerde als begeleider van beschut wonen, weliswaar redelijk subtiel en al dan niet bewust.

Weinig houvast

Het team paste hun regels altijd toe door ze aan te passen aan ieder individu. Wat het moeilijk maakte om hun beslissingen als eerlijk te beschouwen voor sommige bewoners. Er waren eigenlijk amper regels die voor iedereen gelijk waren. En dat gaf niet bepaald veel houvast. Door de privacy wetten kregen we heel vaak geen uitleg te horen, zelfs niet dat er überhaupt een uitleg was. Wat het nog moeilijker maakte om te begrijpen waarom er zulke rare en oneerlijke beslissingen werden genomen. Op die manier was er voor mij weinig vertrouwen, waardoor ik na mijn zware verleden niet uit mijn overlevingsmodus kon geraken.
Ik hield dit een hele tijd vol, als in 6 jaar, omdat ik voldoende afgevlakt was door de medicatie die ik kreeg, en mijn overlevingsmechanisme altijd al is geweest om mij aan te passen. Ik zat in die tijd door eerdere gebeurtenissen nog steeds met de gewoonte om te overleven. Ook dit kon niet geheeld worden tijdens het gebruik van de hoeveelheden medicatie die ik nam.

Herstelgesprek

Tot op een dag dat hij toch wel een serieuze fout maakte en ik een wanhopige mail stuurde naar mijn voormalige begeleidster, toen de coördinatrice van het team. Hij wou of kon niet toegeven dat hij iets mis had gedaan. En aangezien vertrouwen voor mij al een groot issue was, kon ik het niet meer opbrengen om dit gewoon aan mij te laten passeren. Ik geraakte er onmogelijk uit met mijn persoonlijke begeleider. Hij haalde er allerlei diagnoses bij uit mijn verleden om toch maar zijn misstap niet te moeten toegeven. Het werd voor mij een zeer heftige periode.
Er werd beslist om een ‘herstelgesprek’ te laten plaatsvinden. Als ik hieraan zou deelnemen, werd mij beloofd dat ik zelf mocht beslissen al dan niet te kiezen voor een andere begeleider voor mijn verdere traject. Als antwoord vroeg ik iets extra. Aangezien dit niet mijn eerste gesprekservaring was met dit team, en ik sterk het gevoel had dat ik daarbij in een soort rechtszaak terecht kwam, vroeg ik of ik dan ook het recht had om een advocaat mee te brengen. Ik zei het effectief met deze woorden en de coördinatrice gaf mij terstond het jawoord. Zonder dit naar hun gewoonte eerst met het hele team te bespreken.

Excuses

Ik had in die tijd gelukkig een therapeute, die ik wel volledig kon vertrouwen. Zij ging met mij mee naar het ‘herstelgesprek’, ze deed dit zelfs terwijl ze eigenlijk vakantie had. Er werd mij gevraagd wat ik nodig had, en ik zei gelijk dat ik gewoon excuses verwachtte. De begeleider begon weer uitvluchten te zoeken om het zo te draaien dat hij dit niet zou moeten doen. Hij begon zelfs te verkondigen dat hij voor andere dingen zijn excuses moest aanbieden, maar niet voor het voorval waar het over ging. Mijn therapeute en ik verdedigden ons op een rustige manier, net zoals we hadden voorbereid. Hij draaide een half uur rond de pot, tot de coördinatrice in zijn plaats zei dat hij zijn excuses aanbood en hij dan maar toegaf.

Waarom heeft iemand in een machtspositie het moeilijk om een fout toe te geven?

Ik kreeg een nieuwe begeleidster waar een soortgelijk conflict mee gebeurde. Door een misstap van haar had ik een hele nacht afgezien. Achteraf probeerde ze de misstap in mijn schoenen te schuiven. Nog een gesprek met haar later, vroeg ik haar om excuses, nadat ze aan mij had toegegeven dat ze een slechte dag had op het moment van het voorval toen ik haar hiermee confronteerde. Ze gaf dit toe, maar toch heb ik een week later beslist om uit dit beschut wonen project te stappen. Het was uiteindelijk wel gebeurd. En ik voelde mij veiliger zonder begeleiding met slechte dagen.
Waarom heeft iemand in een machtspositie het zo moeilijk om toe te geven dat die verkeerd was? Is het door de gevolgen van de schade die de vervorming van het Katholieke geloof heeft aangericht? Is het omdat macht nu eenmaal vaak samengaat met misbruik? Of is het iets wat op school standaard wordt aangeleerd? Ik herinner mij dat me op school werd geleerd dat er geen discussie mocht bestaan over de leerstof. Die uiteindelijk om de zoveel jaar wel telkens wordt aangepast. Voelt iemand zich bedreigt wanneer die een fout moet toegeven? Heeft het met een onnodig, onverdraagbaar schuldgevoel te maken?

Na een lange zoektocht, aangepaste hulp

Het positieve is dat ik hierdoor uit beschut wonen ben gestapt na 12 jaar. Dat ik aangepaste hulp heb gevonden, geen medicatie meer neem en het een stuk beter gaat met mij. Uit dat zorgsysteem kon ik eindelijk gaan door een gigantisch proces. Ik beweer niet dat het een slecht zorgsysteem is, ik beweer enkel dat het voor mij een slecht zorgsysteem is, de rest wil ik overlaten aan andere kritisch denkende geesten. Ik had het gevoel dat mijn waarde enorm klein werd gehouden, zodat ik gemakkelijker was in de omgang voor hen. Als ik met een probleem afkwam werd dit telkens weer naar mij geschoven. Er werd bijvoorbeeld gezegd dat ik daar dan maar therapie voor moest volgen. Er werd mij ook verboden om te ventileren over mijn begeleider tegen een andere collega begeleider, waardoor ik mij niet gehoord voelde.