Main content

Peter Rober is eSpreekuur expert, klinisch psycholoog, hoogleraar aan de KULeuven en gezinstherapeut. Daarnaast schrijft hij verhalen, waarin hij stemmen aan het woord laat die vaak niet gehoord worden. Stemmen die zoeken naar de juiste woorden. Schizofrenie? Psychiatrisch patiënt? “Alsof je door het juiste woord te gebruiken de pijn uit de wereld kan helpen en met taal terug recht kan maken wat in het echt eigenlijk helemaal krom is.

Ik herinner het me nog

jaren terug

in de klas.

De meester

legde er de nadruk op:

we moesten ABN spreken.

Algemeen Beschaafd Nederlands.

Later zou men zeggen

AN

want men vond het woord beschaafd

niet zo beschaafd

denk ik.

We mochten niet zeggen

“ik ga pissen.”

We moesten zeggen

“ik ga plassen.”

Daar is het gezeik begonnen.

(Dat is een grapje.)

Zeg niet

hondenstront,

maar

hondenpoep.

Zeg niet

bic,

maar

balpen.

Zeg niet

appelsien,

maar

sinaasappel.

Zeg niet

Sidonie,

maar

Sidonia.

Zeg niet

banaan,

maar

Chiquita

(Dat laatste is een grapje.)

De boodschap van de meester

was duidelijk;

we moesten op onze woorden letten,

en het juiste woord gebruiken.

Nu jaren later,

moeten we dat

nog steeds doen.

Meer en meer zelfs.

Het juiste woord gebruiken.

We moeten zorgen

dat we niemand te kwetsen

(zeg niet: in het gat te bijten)

en respect te tonen

voor iedereen.

Respect voor zwarten

(zeg niet neger),

voor allochtonen

(zeg niet gastarbeider)

voor homo’s

(zeg niet janet).

Ook

voor psychiatrische patiënten

(zeg niet zot of gek)

enzovoort.

Dat is respect tonen,

zo houdt men ons voor,

het juiste woord

gebruiken,

en niet het foute.

Maar is het meer

dan het opsmukken

van een façade?

In het Engels zouden ze het

misschien window dressing noemen.

En in het Frans?

Misschien habillage de fenêtre.

Je ne sais pas.

Alsof je

door het juiste woord

te gebruiken

de pijn uit de wereld

kan helpen

en met taal

terug recht kan maken

wat in het echt eigenlijk

helemaal krom is.

Zoals bijvoorbeeld

in Amerika

waar op de radio

de fucks worden weg gebiept

die sommigen

als ware het komma’s

gebruiken in elke zin.

En niemand zegt

in Amerika

nog neger

tegen een zwarte.

Ze zeggen zelfs

niet meer zwarte

tegen een zwarte,

maar wel African-American.

Maar ondertussen

zitten er wel

een pak meer zwarten

in de dodencel

-die ze death row noemen-

dan blanken,

terwijl de zwarten toch

niet meer dan 13%

van de Amerikaanse bevolking

uitmaken.

En ik zit hier in dit hospitaal

(zeg niet zothuis of gesticht).

Ik krijg dagelijks pillen

en de dokter gaf me

de diagnose schizofrenie.

Ik begreep uit zijn uitleg

dat dat

het juiste woord is

om mij mee aan te duiden.

Dus ik ben nu

een psychiatrische patiënt

met schizofrenie,

en het is misschien fijn

dat ze mij niet gek 

of zot noemen

maar ik sta nog steeds

hier aan de kant;

terwijl het leven zich

daar afspeelt.

Dit verhaal verscheen eerder op de blog van Peter Rober. In het boek ‘Lief en leed’ vind je nog meer van zijn verhalen. Heb je een vraag voor Peter Rober, dan kan je die ook stellen via ons eSpreekuur. 

  • Deel deze pagina:

Reacties:

  1. Door het juiste woord te gebruiken weet je waarover gepraat of geschreven wordt.Tenminste als het juiste woord een goed afgesproken inhoud of betekenis vertolkt.
    Psychosegevoelig? Dit zegt weinig: voor 10%, voor 20%,voor 50%, voor 80%psychosegevoelig?
    Wie hebben meest aandacht nodig?
    80% worden geholpen? wat een prestatie! Zijn de 20% zwaarste gevallen daarbij? Wat wordt voor deze groep gedaan? Hoeveel % kan zichzelf behelpen? Over welke groep wordt gesproken?
    Waar vind ik deze tekst terug nadat ik die heb verzonden? Mijn vorige tekst is voor mij spoorloos.Kan dat verholpen worden? ik

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *