François de Waal werkte als tv-maker en jurist. Hij werkt nu als ervaringsdeskundige bij de Depressie Vereniging en blogt op regelmatige basis over zijn ervaring met depressie.
“Je denkt misschien dat je je zo ellendig voelt door dingen in je leven. Die dingen zijn hoogstwaarschijnlijk ellendig. Maar de echte depressie is hoe wij, jij en ik, reageren op die ellendige dingen. Zo ben je depressief geworden en zo kom je er ook weer uit,” zegt François de Waal.
Mindfulness en depressie
Het zeer trendy mindfulness is iets geweldigs, maar laat niemand denken dat er iets nieuws is uitgevonden. Je bewust zijn van je automatische, veelal negatieve gedachten is zo oud als de wereld. Alleen heet het nu ineens mindfulness. Mijn moeder noemde dit zelfbeheersing en mijn oma zei dat ik tot tien moest tellen. Dat advies sloeg ik natuurlijk in de wind, vooral toen ik een puber was, maar helaas ook daarna. Ik ben heel lang een kind in een volwassen lichaam geweest. Drijvend, meedeinend op een grillige, woeste, onstuimige innerlijke zee van impulsen, spontaniteit, gevoelens, bevliegingen, ongeremd en grillig gedrag, verliefdheid, kort lontje, verslavingen, buien, humeuren, stemmingen, overdrijven, instincten, zelfmedelijden, hysterie en drama. Vrijwel allemaal negatief.
Bewust denken versus onbewust denken
Je hoort mensen tegenwoordig zeggen: kom uit je hoofd, je moet minder denken. Nou, dat klinkt niet alleen stom, dat is het ook. Vergeten wordt om het elementaire onderscheid te maken tussen bewust denken en onbewust denken. Bewust denken is gezond verstand, kalmte, wijsheid, geduld, redelijkheid en wakker worden uit onbewust denken, en dat wakker worden is altijd in het hier en nu. Onbewust denken is iets dat automatisch gebeurt, iets dat vanzelf elke seconde in ieders hoofd overal en altijd weer komt opzetten, en dat je soms in je leven kan helpen maar veel vaker niet. Piekeren over verleden en toekomst, continu denken aan straks, je zorgen maken, wanhoop, paniek, angst, depressie. Die onbewuste stem uitzetten kan niet (ja, door drank en drugs en daarom worden die ook gebruikt, maar de kater is erger). Zoals je ook niet je hartslag, ademhaling en bloedsomloop kunt uitzetten, ja, door zelfmoord, maar goed, dat kan altijd nog, niet vandaag.
Slaaf van je gedachten
Als je je laat leiden door die onbewuste, automatische, veelal negatieve gedachten dan denk je niet maar word je gedacht, dan ben je slaaf van die gedachten. Het woord slaaf betekent dat je niet vrij bent. Je zit opgesloten in een gevangenis van automatische, negatieve impulsen, instincten, gedachten, gevoelens, stemmen, beelden en gedrag. Die zijn de baas. Veel boeken noemen dit het ego. Iedereen heeft hiermee te maken en iedereen kan veel aan deze (zelf)kennis hebben. Maar in een depressie heb je hier heel erg veel aan, kan dit je helpen en zo je leven redden.
Accepteren en observeren van gedachten
Je bevrijdt jezelf uit de gevangenis door bewust te worden van die onbewuste gedachten, dus elke keer, elke keer weer bewust zijn: hee, daar zijn ze weer die negatieve, automatische gedachten, gevoelens, stemmen en stemmingen. Niet boos worden, niet triest worden, dit is een onderdeel van ieders leven, ik herhaal van ieders leven, ook van Filip van België, de Paus en de Dalai Lama. Er bewust van zijn is genoeg, verder niet, steeds opnieuw. Zoals je twee oren hebt, een kloppend hart en dat je moet plassen, zo heb je die automatische gedachten. Je vecht niet tegen je oren, je wordt niet boos op je hart, je negeert je plas niet, het is zo, je accepteert het. Zo accepteer je die gedachten, observeer je die gedachten.
Maar jij, je verstandige, wijze, rustige zelf is wel de baas en bepaalt wat er gaat gebeuren. Vaak: wat er niet gaat gebeuren.
Lees ook het boek Depressie, de dwangmatige denkziekte van François de Waal
Link naar filmpje:
Reacties: