Vraag
Als iemand in een waan een foute overtuiging heeft en hij is er stellig van overtuigd dat die klopt, is hij er dan van af te brengen?
Antwoord
Beste,
Wanen zijn sterke en vaak emotioneel geladen overtuigingen die botsen met de overtuigingen van mensen in de omgeving. Wanen kunnen heel onrealistisch zijn (bijvoorbeeld het idee achtervolgd te worden door buitenaardse wezens), maar soms is het moeilijk om een waanidee vast te stellen (bijvoorbeeld de overtuiging de gave te hebben om aura’s te zien en te kunnen beïnvloeden). In zo’n geval is het belangrijk om bij de omgeving na te gaan of bepaalde denkbeelden passen bij de culturele en sociale omgeving van iemand.
Maar hoe dan ook is het zo dat iemand die met een waanachtige overtuiging leeft, alle informatie die op hem of haar afkomt, vaak gaat filteren in functie van die waan. Waardoor die overtuiging eerder geneigd is zich zelf verder te versterken - niet in het minst als mensen het proberen te weerleggen. Het heeft dus vaak niet veel effect als je argumenten probeert aan te dragen om het tegendeel te bewijzen. Je kan enkel de voeling met de rest van de realiteit zoveel mogelijk proberen te verhogen en een vertrouwensband opbouwen. Zodat de betrokkene kan toelaten om misschien toch heel voorzichtig te beginnen twijfelen over zijn of haar waan. Maar vaak zien we toch dat dit pas gebeurt wanneer ook de rest van de psychose naar de achtergrond verdwijnt (al dan niet door ondersteuning met medicatie).
Als je nog meer informatie over wanen wil weten, neem ook eens een kijkje op de subpagina van Psychosenet.
Met vriendelijke groeten,
Wim Simons
Beantwoord door: Wim Simons op 15 september 2020
Wim is behandelend en beleidspsychiater in de VZW St. Annendael in Diest. Samen met de multidisciplinaire teams binnen en buiten het ziekenhuis probeert hij voortdurend in een verbindende en evenwaardige open dialoog te gaan met mensen met ernstige psychiatrische problemen én hun betrokkenen. Om samen te werken aan hun herstel.
