Vraag

Hallo

Hoe kan iemand zich vrijwillig laten opnemen voor een zware depressie? Moet dit via de huisarts gebeuren of kan men zich vrijwillig aanmelden in een ziekenhuis op spoed bijvoorbeeld?

Bedankt

Antwoord

Stel je de vraag voor jezelf of voor een naaste? Want een belangrijkste eerste vraag is of je voor jezelf onderkent dat er een probleem is en de keuze gemaakt hebt dat het zo niet langer kan (en er iets moet gebeuren). Het kan gebeuren dat naasten sneller herkennen dat er iets moet gebeuren. Maar gezien de vraag gaat om vrijwillige behandeling, ga ik ervan uit dat de betrokkene ook zoekt naar oplossingen.

Bij een ernstige depressie kun je via je huisarts inderdaad een verwijzing voor opname regelen. Maar de meest centrale vraag is of je hiermee geholpen wordt. De vrijwillige opname heeft immers vaak een wachtlijst die weken tot maanden kan duren. Als je ernstig depressief bent en naar hulp zoekt, is het geen veilige oplossing om je te richten op iets wat er gewoon niet of onvoldoende is, of misschien zelfs niet aan je verwachtingen beantwoordt. Veel patiënten (en familieleden) ervaren dat een opname in de psychiatrie - waar zo lang op gewacht werd - een shock betekent en je geconfronteerd wordt met het lijden van anderen. Soms is dat een steun (ik ben niet alleen) maar soms kan het je nog wanhopiger maken.

Gezien deze realiteit (lange wachtlijsten en een klimaat dat niet steeds helend is) is mijn advies steeds om goed te overwegen of er alternatieven zijn. De meeste behandelingen die je tijdens een opname kan krijgen, kun je ook ambulant krijgen. Het heeft dus weinig zin om te wachten op een opname om dan pas met een behandeling te starten. Soms gaat er waardevolle tijd door te 'wachten' verloren.
Als je kijkt naar behandelingen die helpen bij ernstige depressie, situeren deze zich op 3 domeinen: het verminderen van symptomen (vaak door antidepressiva of psychotherapie), het verhogen van maatschappelijke participatie (dagelijks 'je ding doen', eenzaamheid verminderen, belonende ervaringen hebben) en het inzetten op persoonlijke zingeving (kwaliteit van het leven en zingeving). Dit zijn de drie domeinen van herstel. Niemand kan voorspellen welke interventie voor jou zal werken. Maar 'ernst' bepaalt niet of bepaalde interventies meer kans van slagen hebben dan andere. Ook iets wat in het verleden niet of onvoldoende hielp, kan nu wel werken. Deze kennis biedt perspectief.

Dus, ook bij heel ernstige depressies doet zingeving, stress en eenzaamheid ertoe. Er zijn dus allerlei mogelijkheden die de moeite waard zijn om uit te proberen. Je kunt hierover met je huisarts en betrokkenen familie praten. Soms kan het helpen om te chatten met mensen die dezelfde ervaringen als jezelf hebben gehad (die kun je bijvoorbeeld via het forum van PsychoseNet bereiken). Je leert misschien wat je batterij oplaadt, waar je energie van krijgt en welke keuzes je verder kunnen helpen. Je legt hierbij een goede basis voor een andere (aanvullende) therapie als deze beschikbaar wordt. Maar vaak zul je ontdekken dat je na 3-4 zaken uitgeprobeerd te hebben, je je beter in je vel gaat voelen en de wachttijd zo constructief gebruikt is, dat het een werkbare alternatieve therapie geworden is.

Lees meer in de brochure 'Leven voorbij depressie'

Lees tips in Depressief? Ach, je moet gewoon...!

Philippe Delespaul is een klinisch psycholoog en hoogleraar innovaties in de geestelijke gezondheidszorg aan de universiteit Maastricht. Hij heeft ervaring met wijkgerichte zorg en de ontwikkeling van weerbaarheid bij mensen met een psychose en hun betrokkenen.