Vraag

Goedemorgen,

Ik gebruik 30 mg amytriptiline. Hierdoor ben ik minder depressief, maar nu blijf ik op een niveau dat ik nog steeds geen “geluksgevoel” heb… Mijn gevoel blijft “vlak”.

Hoe kan ik hiermee omgaan?

Alvast bedankt!

Antwoord

Beste,

Amytriptiline is een antidepressivum dat reeds heel lang bestaat, uit de klasse van de zgn. tricyclische antidepressiva. De voorbije decennia zijn er heel wat nieuwere antidepressiva ontwikkeld, die vaak ook minder (of andere) bijwerkingen vertonen, en dus vandaag de dag meer gebruikt worden.

Dit wil niet zeggen dat dit medicijn geen waarde meer zou hebben. Zeker wanneer er ook een fysieke pijnproblematiek bestaat, wordt dit nog vaak voorgeschreven. Omdat het niet alleen gericht is op depressie, maar ook pijnbeleving gunstig kan beïnvloeden. Bovendien schrijven we het ook al eens voor als we merken dat de nieuwere antidepressiva niet echt resultaat bij iemand opleveren, en we wel ook overtuigd blijven dat antidepressiva moeten deel uitmaken van de behandeling (liefst wel steeds naast een psychotherapeutische begeleiding).

Als we de specifieke behandelrichtlijnen voor amytriptiline zouden volgen, streven we voor een depressie naar een dagdosis van 75 mg per dag (start 25 à 75 mg, max. dagdosis 150 mg), in 2 innames. Daar zit jij natuurlijk nog niet aan. De vraag of je depressie dus door de relatief (te?) lage dosis van dit medicijn is verbeterd, of dat er misschien ook spontane gunstige evolutie is ontstaan, kunnen we dus zeker stellen, maar is tegelijk heel moeilijk ook te beantwoorden.

Maar om specifiek op je vraag te antwoorden: we horen inderdaad regelmatig van patiënten dat antidepressiva bij hen een bepaald subjectief emotie-afvlakkend effect hebben. Dat wil zeggen dat niet alleen negatieve emoties en gemoed sterk afnemen, maar dus soms ook het vermogen om intens positieve emoties en gemoed te ervaren. Dat komt zeker niet bij iedereen voor, maar àls mensen dit ervaren, vinden ze het vaak wel erg hinderlijk. In die gevallen zou je de term "anti-depressivum" best letterlijk kunnen nemen: het bestrijdt mee de depressie, maar het doet zelf op zich niets om geluksgevoelens op te wekken. Het zijn m.a.w. geen "pro-geluksiva". Maar als de depressie natuurlijk niet meer aan de orde is, ontstaat wel ruimte en energie om je leven terug richting te geven en het zinvol proberen in te richten, wat dan wel kan bijdragen aan het hervinden van geluksgevoelens.

Of de antidepressieve (en misschien ook pijnstillende) voordelen die je van de amytriptiline ervaart, voldoende opwegen tegen deze last van de afvlakking, kan je volgens mij in ieder geval best grondig en in open gesprek met je behandelaar/voorschrijver afwegen. Het lijkt me daarbij vooral ook belangrijk om breed genoeg te kijken naar aanvullende manieren en middelen die je kunnen helpen om terug een positief gevoel en een positieve richting te vinden voor jouw toekomst: een combinatie van ondermeer voldoende regelmaat, fysieke maar ook sociale activiteit, zinvolle bezigheid, en best toch ook gesprekstherapie, zijn daarbij meestal erg medebepalend voor de vordering van je herstel.

Hopelijk kan je met dit antwoord alvast makkelijker dat gesprek met je behandelaar aangaan.

Wim Simons

Wim is behandelend en beleidspsychiater in de VZW St. Annendael in Diest. Samen met de multidisciplinaire teams binnen en buiten het ziekenhuis probeert hij voortdurend in een verbindende en evenwaardige open dialoog te gaan met mensen met ernstige psychiatrische problemen én hun betrokkenen. Om samen te werken aan hun herstel.