Vraag

Is een regelmatig slaappatroon belangrijk bij een bipolaire stoornis en bestaat er een behandeling voor een gebrek aan slaap? Wat raadt u mij aan?

Antwoord

Beste,

Slaap is voor vele mensen met een bipolaire stoornis inderdaad een heel belangrijke factor. Slaaptekort kan immers leiden tot destabilisatie van de stemming en realiteitstoetsing. Daarnaast kan een manie zelf ook vaak gepaard gaan met een sterk verminderde subjectieve slaapbehoefte (waarbij de moeheid overdag amper gevoeld wordt) die zich echter na een tijdje wreekt in uitputting en vaak omkering naar depressie. Depressieve perioden gaan bovendien regelmatig gepaard met een een sterk toegenomen aantal uren slaap.

Dus het is zeker belangrijk om op een preventieve manier bewust met je slaappatroon bezig te zijn. Natuurlijk spelen nog andere factoren mee in zowel de stabiliteit van je stemming als de betekenis en inhoud die je aan je leven wil geven. “Leven als een monnik” zou daarom misschien wel een slaappatroon omvatten die op zichzelf het allermeeste bijdraagt aan een stabiele stemming, maar zou dan waarschijnlijk je sociale leven zodanig inperken dat het zijn betekenis kan verliezen en dat is uiteraard ook niet de bedoeling.

Maar dat het dus belangrijk is om aandacht te besteden aan voldoende regelmaat, is absoluut waar. Er is zelfs een bepaalde therapie ontwikkeld die mensen met stemmingsstoornissen vooral daarrond aan het werk zet: de Interpersoonlijke en Sociaal Ritme Therapie. Verschillende studies hebben aangetoond dat deze behandeling significant bijdraagt aan de stemmingsstabiliteit bij mensen met stemmingsstoornissen. Meer informatie daarover vind je overigens elders op Psychosenet.

Conclusie: het is zeker belangrijk om voortdurend en bewust een regelmatig slaappatroon na te streven en op te volgen want dat draagt echt bij tot meer stabiliteit; maar uiteraard mag je dit op sommige momenten wel in de weegschaal leggen tegenover welke andere elementen in je sociale leven voor jou op dat moment ook belangrijk zijn. Zolang je dat maar bewust doet en niet al te impulsief, bewaren mensen best wel hun evenwicht, is mijn ervaring.

Wim Simons

Wim is behandelend en beleidspsychiater in de VZW St. Annendael in Diest. Samen met de multidisciplinaire teams binnen en buiten het ziekenhuis probeert hij voortdurend in een verbindende en evenwaardige open dialoog te gaan met mensen met ernstige psychiatrische problemen én hun betrokkenen. Om samen te werken aan hun herstel.