Vraag

Beste,

Is het toegestaan om twee verschillende soorten antidepressiva te combineren?

Momenteel neem ik 20 mg Escitalopram en tweemaal 25 mg Nortrilen en daarbij neem ik 10 mg Abilify. Dit alles werd mij voorgeschreven, maar ik zou graag een tweede opinie horen over het combineren van deze medicijnen.

Dank bij voorbaat.

Antwoord

Beste,

De combinatie van antidepressiva die je beschrijft, wordt in de praktijk wel vaker voorgeschreven door psychiaters. De achterliggende rationale is dat Escitalopram vooral op het serotoninesysteem in de hersenen inwerkt, daar waar het oudere en zgn. 'tri-cyclische' antidepressivum Nortrilen ook wat meer op het noradrenerge systeem inwerkt.

De wetenschappelijke theorie hierachter is dat er daardoor op meer verschillende depressieve symptomen wordt ingewerkt. Zo wordt een verstoring in het serotoninesysteem vaker geassocieerd met impulsiviteit, schuldgevoelens, gevoelens van verminderde zelfwaarde, suïcidale ideeën en een verstoring van het noradrenerge systeem meer met problemen van interesse en energie. Beide systemen zouden ook impact hebben op emoties, angst, cognitieve moeilijkheden, het depressief gemoed zelf, slaapproblemen en psychomotore vertraging.

Dit is alvast de wetenschappelijke werkhypothese waarop het onderzoek naar antidepressiva is gebaseerd. Uiteraard is een depressie veel meer dan enkel een verstoring in bepaalde hersensystemen, maar alleszins zien we bij die verschillende klachten vaker dat er veranderingen in die systemen zijn opgetreden. Of die aan de oorzaak liggen dan wel een tussenschakel of enkel een bij-effect zijn van de genoemde klachten, is nog niet altijd helemaal duidelijk. Wel zien we dat het onderzoek naar de genoemde medicijnen, die mede ontwikkeld worden op basis van die werkhypothese, alvast toch aanleiding geven tot wat betere effecten dan medicamenteuze behandelingen met een placebo.

Het derde medicijn, Abilify, is erkend als behandeling voor psychosen en manie, maar in lagere dosis wordt het regelmatig in de praktijk ook al eens voorgeschreven om emotieregulatie en het ordenen van de gedachten te helpen bevorderen.

Elk van deze medicijnen kan natuurlijk bijwerkingen teweegbrengen, dat is mogelijk. En al worden deze medicijnen elk apart doorgaans zeker niet slecht verdragen, een combinatie van verschillende medicijnen zal de kans op minstens één bijwerking uiteraard verhogen. Over het algemeen is er geen tegenindicatie om deze combinatie, die ook onderzocht werd, voor te schrijven - al is het wel raadzaam dat dit door een psychiater opgevolgd wordt. En moet je samen met je behandelaar ook altijd jouw individuele gevoeligheid en lichamelijke gezondheidstoestand mee in rekening brengen - en daar heb ik natuurlijk geen zicht op, wat me weerhoudt om hier volmondig ja of neen op te antwoorden natuurlijk.

Bovendien is het uiteraard essentieel dat de behandeling zich niet beperkt tot medicatie, maar steeds geflankeerd wordt door een psychotherapeutische behandeling. Zodat je ook als mens kan zoeken hoe je met meer zelfinzicht je veerkracht en vertrouwen verder kan doen groeien. Waardoor je nieuwe stappen kan zetten in je herstelproces en je kwetsbaarheid om depressieve klachten te ontwikkelen verder kan verminderen, en wie weet, er dus op termijn misschien terug minder of zelfs geen medicatie meer nodig zou kunnen zijn.

In ieder geval zijn dit algemene bedenkingen, en zeker geen concreet 2° opinion, waarnaar je op zoek bent. Daarvoor is een bredere en persoonlijke evaluatie nodig. Als voorstander van een goed therapeutisch contact met je behandelaar, zou ik je toch vooral eerst willen aanmoedigen om je vragen en je bezorgdheden hierover nog eens goed ter sprake te brengen bij je volgende consultatie daar. Zodat je goed kan te weten komen of dit inderdaad ook de redenen zijn bij jou of dat je behandelaar, die jou het beste kent, nog andere redenen heeft om dit zo met je aan te pakken.

Wim Simons

Wim is behandelend en beleidspsychiater in de VZW St. Annendael in Diest. Samen met de multidisciplinaire teams binnen en buiten het ziekenhuis probeert hij voortdurend in een verbindende en evenwaardige open dialoog te gaan met mensen met ernstige psychiatrische problemen én hun betrokkenen. Om samen te werken aan hun herstel.