Vraag

Ik ben eigenlijk ten einde raad omdat mijn zoon al tientallen jaren kampt met wat volgens mij een zwaar psychisch probleem is.

Stemmingswisselingen, woedeaanvallen, agressie tov wereld en maatschappij, geen professionele hulp willen, geldgebrek door verlies van werk en bovendien verslaving aan chat en telefoon. Verder hulpeloos en geen gedachten meer kunnen ordenen en geen besluiten meer kunnen nemen. Ondanks mijn smeekbedes wil hij geen hulp van deskundigen en de therapeuten die hij heeft bezocht, kunnen niet tot de hel doordringen. Kortom te veel om op te noemen. Ik sta hopeloos alleen als weduwe en weet niet meer hoe ik mijn zoon kan helpen; wordt dagelijks meerdere malen door hem bezocht of gebeld en gestalkt, afwisselend agressief en weer berouwvol.

Welke weg kan ik bewandelen om hem te helpen?

Een hopeloze mama.

Antwoord

Beste,

Als je je familielid ziet lijden, zonder bereidheid tot hulp, voel je je zonder twijfel machteloos en gefrustreerd. Wanneer je zelf ook nog is het doelwit wordt van gedrag dat hij niet kan reguleren, duiken ook invoelbare angstgevoelens op.

Het lijkt me niet evident om dit alleen te dragen. Misschien ligt daar nog wel een kans: dat je toch eens verder om je heen kijkt, misschien toch mensen kan aanspreken. Omgevingspersonen, aan wie je in eerste instantie niet zou denken, maar in wie hij toch wat vertrouwen zou willen stellen, professioneel of niet-professioneel (familie, jeugdvrienden, ..., maar evengoed kan het de wijkagent zijn)? Die met hem zouden mogen spreken over wat hem hindert om de stap naar hulp te zetten? Het gesprek over die hindernissen zelf is in de eerste fase soms het enige dat mogelijk is, maar wel erg zinvol om een band op te bouwen, waardoor hij toch enig vertrouwen zou kunnen beginnen hebben in wat deze mensen suggereren.

Als de situatie echter urgent dreigt te worden, kan je natuurlijk ook met de huisarts bekijken of aanklampende crisiszorg via een mobiel crisisteam dat aan huis komt, een optie kan zijn. Als er bovendien een soort van permanente gevaarssituatie lijkt te ontstaan, kan via de huisarts of een dienst spoedgevallen ook nog worden ingeschat of een gedwongen opname aan de orde is. Soms is er geen andere optie om voldoende veiligheid te garanderen. Toch is dit alles behalve een gemakkelijke keuze. Een gedwongen opname kan een vertrouwensbreuk veroorzaken. Bovendien kan een gedwongen opname niet altijd samengaan met een gedwongen behandeling. Ook tijdens een opname kan iemand immers behandeling blijven weigeren en niet alle problemen zijn op te lossen door het toedienen van medicatie onder dwang. Dit neemt niet weg dat in andere gevallen een gedwongen opname wel een keerpunt kan zijn en kan leiden tot positieve verandering.

Ik besef dat je dus voor een complexe zoektocht en afweging van verschillende keuzes staat, waarbij er geen garanties zijn voor wat uiteindelijk de beste keuze blijkt te zijn. Probeer die keuze vooral niet alleen te maken, maar samen met anderen, en hopelijk toch een stukje samen met hem.

Tenzij het voor jou ook echt teveel dreigt te worden. Dan zou ik je eerst en vooral ook willen aanmoedigen om voldoende voor jezelf te zorgen en op te komen - ook als dat betekent dat je tijdelijk wat afstand van hem moet nemen. Want niemand heeft er baat bij dat je er zelf onder door zou gaan, al zeker je zoon niet, .

Veel sterkte!

Wim Simons

Wim is behandelend en beleidspsychiater in de VZW St. Annendael in Diest. Samen met de multidisciplinaire teams binnen en buiten het ziekenhuis probeert hij voortdurend in een verbindende en evenwaardige open dialoog te gaan met mensen met ernstige psychiatrische problemen én hun betrokkenen. Om samen te werken aan hun herstel.