Vraag

Beste,

Recent werden we geconfronteerd met twee psychose aanvallen bij mijn zus. Op jullie website heb ik al heel wat kunnen bijleren. Maar mijn zus is een specifiek “geval”. Zij is namelijk mentaal gehandicapt. Ze is nu 51 jaar. We zijn erin geslaagd om haar al 20 jaar zelfstandig te laten wonen. Ze werkt ook in een beschutte werkplaats. Maar we vrezen dat we met de psychose de limiet hebben bereikt. Communiceren met een mentaal gehandicapte zus die een psychose doormaakt is niet eenvoudig. Komt daarbij dat ze na de opname niet meer zelfstandig zal kunnen wonen. Welk traject kunnen we na het verlaten van het ziekenhuis opnemen?

Met vriendelijke groeten,

Piet 

Antwoord

Beste,

wanneer iemand met een combinatie van heel specifieke kwetsbaarheden te maken heeft, is het inderdaad vaak extra complex om een omkadering te vinden die met alle elementen tegelijk heel grondig aan de slag kan.

Mentale beperking in combinatie met psychosegevoeligheid zoals je hier beschrijft, is daar een voorbeeld van. Verbinding maken met iemand met een verstandelijke beperking lukt immers vaak wel voor de meeste hulpverleners (en families), zolang ze zich relatief goed voelen. Maar dat wordt zeker heel wat uitdagender als deze cliënten overmand worden door emoties of de werkelijkheid anders beleven dan de meesten onder ons. Zonder die verbinding loopt elke behandeling uiteraard moeizaam.

Het vraagt dan ook vaak de expertise van een team dat zich voldoende op de bejegeningsvereisten en kenmerken van beide moeilijkheden wat meer gespecialiseerd heeft, om tot een bevredigende uitkomst te komen. Niet alleen voor de acute fase waarin we streven naar symptomatisch herstel, maar zeker ook voor de verdere stappen in herstel van persoonlijk en maatschappelijk functioneren (sociaal, professioneel, wonen). Want ook daarvoor zijn vaak voldoende aangepaste omgeving en omkadering nodig. De kennis over wat mogelijk en haalbaar lijkt, is het grootste binnen die gespecialiseerde teams.

In bijna elke provincie is er wel een psychiatrisch ziekenhuis met een afdeling die zich toelegt op die combinatie van verstandelijke beperking en psychiatrische kwetsbaarheid. Je vind dit onder die gecombineerde zoekterm meestal ook wel vlot terug op het internet. Soms is er aan zo'n ziekenhuis ook een specifiek mobiel team verbonden, dat andere hulpverlening en teams elders ondersteunt met hun expertise, want niet zelden kunnen de ziekenhuisdiensten zelf de vele vragen niet allemaal of helemaal beantwoorden.

Ik zou je dus zeker kunnen adviseren dat je met de huidige behandelaars hierover in gesprek gaat, om samen met hen en je zus te zoeken naar de meest gepaste ondersteuning.

Veel succes alvast.

Wim Simons

Wim is behandelend en beleidspsychiater in de VZW St. Annendael in Diest. Samen met de multidisciplinaire teams binnen en buiten het ziekenhuis probeert hij voortdurend in een verbindende en evenwaardige open dialoog te gaan met mensen met ernstige psychiatrische problemen én hun betrokkenen. Om samen te werken aan hun herstel.