“Wie bepaalt immers wat een weeffout is?”, vraagt Louise zich af in deze blog.

Een droom, een cadeautje

Ik moet ineens denken aan een droom die ik een paar jaar terug had. Je onthoudt wel eens wat. De droom ging om een vraaggesprek over mijn ziektebeeld. Het verliep zo chaotisch dat ik me groen en geel ergerde en het gesprek wilde beëindigen. Toen bleek ineens dat men een vraaggesprek had gehad met mijn moeder, en dat ze het daarover wilden hebben. Het vraaggesprek was een goed interview, met goeie vragen, zoals ik ze zelf zou stellen. Het gekke was dat na het antwoord op de eerste vraag de rest zich vanzelf beantwoordde. Zo kan dat gaan in dromen. De suggestie van vraag en antwoord is genoeg. Het was een helder gesprek. De eerste vraag luidde: “bent u wel eens psychotisch geweest?” Haar antwoord was “ja”, en wat voorzichtig er achteraan “ik denk het wel, het had toen geen naam”. Ik ervaarde dit antwoord als een bevrijding. En de antwoorden op de volgende vragen waren bijna logisch, omdat ik haar als geen ander ken en het in haar verhalen en onze gesprekken en ons samen zijn helder en vooral gewoon was. Ze is al 20 jaar dood.

Helende werking

Zo’n voorval in mijn dromen ervaar ik als de helende werking van dromen. Iets totaal anders dan wanneer een clinicus zegt dat ‘de gevoeligheid in je DNA zit’ en vooral ‘er is helaas niets aan te doen’ en ‘je hebt er geen schuld aan’. Het ergert mij en maakt mij ook sceptisch over DNA- gerommel. Wie bepaalt wat een weeffout is? Hoe veilig kan je praten over je vreemde ervaringen, en met wie? Psychologen schijnen te smullen van de mooie beschrijvingen, zonder er iets mee te kunnen. Een vooroordeel, maar niet geheel naast de waarheid. Ik heb mijn eigen boekenplank en lees vaak dingen waar ik wat aan heb en maak op basis van jong geleerd oud gedaan mijn verhaaltjes. Dat er iets stuk is gegaan kan meerdere effecten hebben: je houdt je aan de feiten en zwijgt of je zwijgt en je associeert er in je hoofd op los, of beiden. Ik koester de gesprekken die we hebben gehad over het diepere en wat we hebben gedeeld. Hoe we elkaar ook hebben bijgestuurd. Maar, als kind van, weet je niet hoe dan.

Hulpverlening

Zijn er in de hulpverlening verbeteringen gekomen in die veertig jaar? Zeker. Althans, mijn ervaring daarmee is vrij goed, vanaf dertig jaar terug. Toen ik ‘eindelijk in de greep van de ggz kwam’. Ik wilde ten tijde van mijn eerste psychose niet in handen vallen van zielenknijpers. En terecht. Om mijn plausibele redenen. Ik denk dat dat voor veel cliënten geldt. Je weet pas of de verwarring én helderheid (niet) normaal is als je het nog een keer meemaakt. Dan is hulp evengoed moeilijk op te dringen, maar het helpt wel als je besluit je te laten helpen. Een feit is (hopelijk) dat jongeren die goed begeleid worden in hun eerste episode, later met minder begeleiding toe komen. En, cynisch opgemerkt, zo ruimte scheppen voor het stuwmeer aan jongeren die er nog aankomen.

Vragen

Het maakt mij weinig meer uit. Ik heb het doorgemaakt en ik heb vrede met hoe het is. Carpe diem. Pluk de dag. Ik blijf mezelf en anderen gelukkig wel vragen stellen. Vragen stellen is mijn inbreng in het leven geworden, in mijn en andermans leven, voor zover mensen dit willen natuurlijk. Ik heb nog genoeg vragen. Ik zit mezelf daarmee soms in de weg. Maar ik red me er wel mee. Ik heb mijn hoop gevestigd over toegepaste kennis over epigenetica. Dat is een lastige. Het wetenschappelijke, DNA-gedeelte zal mijn deur voorbijgaan. Kunnen we leren van een geschiedenis? Misschien door ons te verplaatsen en gegevens mee te extrapoleren, door te denken, op een zinnige, beheerde, manier? Zo’n droom is dan een cadeautje. Maar misschien wordt het papier opengescheurd en is de inhoud een vraagteken? Never mind. Voor wie denkt zoals ik, als bèta, komt de boodschap echt vanzelf binnen? Het zit hem in de verwerking? Ik weet het niet zo. Ik zweer inmiddels bij taal en interactie. In my dreams?

Meer te weten komen over psychose en erfelijkheid:

Kopzorgen: Psychose begrijpen in 33 vragen