Liesbet Van Dessel is ervaringswerker in Sint Annendael. In een ‘vorig’ leven was ze maatschappelijk assistent en criminoloog. Een beetje vis noch vlees. Zo noemt ze zichzelf. Interessante overpeinzingen van een ervaringswerker over uit de kast komen als hulpverlener en zaadjes planten.

Ik ben een ervaringswerker, dus ik ben noch vis noch vlees … wat ben ik dan wel?

Identiteit is belangrijk en is iets wat ik (even) verloor toen ik in de psychiatrie belandde en als kwetsbaar werd gelabeld. Dat is ver weg, maar het blijft ook dichtbij, bedenk ik nu 11 jaar later. Geen vis en geen vlees, maar wat dan wel? Een beetje een amfibie misschien, omdat ik me thuis voel zowel op het land als in het water. Ik ken immers de hulpverlening vanbinnen en vanbuiten, het hokje van de hulpverlener en dat van de patiënt zijn mij niet vreemd. En daarom heb ik begrip voor beide werelden, omdat ik ze allebei ken en snap. Maar een reptiel is koudbloedig en dat kenmerk staat me niet aan. Twee vragen roept dat bij me op: 1) ‘Moeten we wel een hokje hebben, want wie heeft er geen kwetsbaarheid?’ en 2) ‘Zijn alle eigenschappen van de hokjes wel altijd correct voor degenen die erin geplaatst worden? Het antwoord is voor mij verbinding en communicatie. Op deze manier wordt de andere wereld minder vreemd en krijgen we respect voor elkaars verschillen en begrip dankzij de gelijkenissen.

In mijn vorig leven was ik maatschappelijk assistent en criminoloog. ‘Vorig’ in de zin van vóór mijn opname.

Ik werk echter niet als maatschappelijk assistente, omdat ik vooral werk vanuit mijn eigen ervaring in de hulpverlening en ervaringen van lotgenoten. Maar mijn theoretische kennis helpt mij ook wel. Ik probeer te werken vanuit mijn hart en heel vaak vanuit mijn intuïtie. Soms vertel ik veel van mijn verhaal, vaak minder. En dan bedenk ik: zou het niet fijn zijn als er meer hulpverleners met een kwetsbaarheid aangenomen worden of misschien gewoon uit de kast komen? Ik vind dit intuïtief logisch, maar je kan ook deze mening terugvinden in het SIA RAAK-onderzoek, van HU-onderzoeker Simona Karbouniaris en de praktijk van Jeroen Kloet, een Nederlandse psychiater met een psychische kwetsbaarheid, en Clara Koek-Michels, psycholoog/psychotherapeut in een FACT-team bij GGZ-NHN, die erover schrijven in hun blogs. Uit de kast komen met een kwetsbaarheid is echter in onze samenleving nog altijd moeilijk. Er huist in onze maatschappij nog steeds een stigma op psychische kwetsbaarheid. Dus lijkt het mij belangrijk dat vooraleer dit voor meer hulpverleners mogelijk is, er eerst een mentaliteitsverandering komt.

Daarom is kwartiermaken zo’n belangrijke evolutie, die mij gelukkig maakt.

Voor mij is kwartiermaken de omgeving klaarmaken om de mensen weer te omarmen. Hoogstnoodzakelijk voor veel van mijn lotgenoten, die moeilijk aansluiting vinden en moeilijk hun netwerk kunnen uitbouwen. Ik heb er ook lang over gedaan om (een uitbreiding van) mijn netwerk terug te vinden en dit is met vallen en opstaan gegaan.  Maar enerzijds met geluk (ik ben bij de ‘happy few’ die de juiste mensen tijdens en na mijn opname ben tegengekomen) en anderzijds dankzij een karaktertrek die je als ‘koppig’ kunt omschrijven, is dat behoorlijk gelukt. Al zie ik mezelf niet als ‘koppig’ maar als een ‘doorzetter’.

Een belangrijke vraag en noodzaak die ik (dankzij artikels en boeken van niet de minsten zoals Dirk De Wachter en Peter Dierinck) erken, is: hoe draag ik bij tot een andere samenleving, met minder uitsluiting, meer inclusie?

Samen-leven is in het belang van iedereen, maar niet in het minste van de meest kwetsbaren onder ons, en daarvoor moet ik groeien, uit mijn cocon gaan, en een beetje een idealist zijn en blijven. Maar daar heb ik vooral veel steun voor nodig van anderen. Een zaadje kan en zal ik planten, maar voor de goede zorgen dat dit een hele moestuin wordt, heb ik jullie nodig. Vandaar mijn blog als oproep aan iedereen om een bijdrage aan deze hoopvolle omgeving te worden. Ik probeer te kijken naar mezelf en zal blijven zeggen: “verander de wereld, begin bij jezelf.” Maar al ben ik een idealist, “Rome is niet op één dag gebouwd”, dat besef ik ook. Deze blog is dan ook een oproep aan iedereen die hem leest, om een meer solidaire samenleving proberen te maken, waar iedereen er mag zijn.