Benjamin Kunc is een tweedejaars PhD-onderzoeker aan het Center for Contextual Psychiatry (CCP). In zijn promotieonderzoek richt hij zich op het ontwikkelen van optimale Experience Sampling Methode (ESM)-instrumenten voor het meten van psychologische processen. In deze blog vertelt Benjamin over de uitdagingen van het meten van psychologische processen via de ESM-methode. 

Een eigenzinnige weegschaal

Als kind speelde ik graag met de weegschaal in de badkamer van mijn ouders. Het was geen  moderne, digitale weegschaal; deze was een beetje eigenzinnig. Het gewicht veranderde afhankelijk van waar ik stond: als ik op de rand stond, woog ik maar 3 kilo, maar in het midden was het gewicht realistischer. Het grootste probleem was dat zodra ik 50 kilo bereikte, de wijzer bleef staan op 50, ongeacht waar ik stond. Deze defecte weegschaal is een perfecte manier om twee belangrijke concepten in de psychometrie uit te leggen, namelijk validiteit en betrouwbaarheid.

1. Validiteit:meet mijn weegschaal wat hij hoort te meten?

Mijn weegschaal leek simpelweg gewicht te meten, maar dat veranderde zodra hij zijn maximumcapaciteit bereikte. Op dat punt werden de cijfers willekeurig, en begon ik me af te vragen of het apparaat eigenlijk wel deed wat het beloofde: mijn werkelijke gewicht weergeven.

2. Betrouwbaarheid: hoe consistent zijn de metingen van mijn weegschaal?

De consistentie van mijn weegschaal liet ook te wensen over. Het gewicht dat hij aangaf, bleek afhankelijk te zijn van mijn positie op het platform. Een kleine verschuiving naar links of rechts kon het getal veranderen, wat de betrouwbaarheid van de metingen behoorlijk twijfelachtig maakte.

Waarom zijn validiteit en betrouwbaarheid nu zo belangrijk?

Of je nu psycholoog, arts, of onderzoeker bent, het is essentieel dat een meetinstrument valide en betrouwbaar is. Voor onderzoekers zijn nauwkeurige metingen cruciaal om psychologische processen te begrijpen, terwijl hulpverleners ze nodig hebben om diagnoses te stellen en behandelingen te evalueren. Een vragenlijst is valide als het daadwerkelijk meet wat het hoort te meten, bijvoorbeeld depressie of angst. Het is betrouwbaar als het ook over de tijd consistente resultaten oplevert, zelfs als je de vragenlijst meerdere keren gebruikt. Zonder goede betrouwbaarheid en validiteit kan je eigenlijk niet volledig op de resultaten vertrouwen.

Een Moderne Uitdaging: Meten in Real-Time

De Experience Sampling Methode (ESM) verschilt van traditionele vragenlijsten doordat mensen meerdere keren per dag korte vragen beantwoorden over hun stemming, gedachten of gedrag. Dit helpt om snelle veranderingen en specifieke situaties, zoals emoties tijdens sociale interacties, beter te begrijpen. Hoewel ESM waardevolle inzichten biedt, brengt het ook uitdagingen met zich mee.

De ESM-Puzzel Oplossen

Omdat ESM veranderingen in de tijd volgt, werken traditionele methoden om de betrouwbaarheid en validiteit te meten niet altijd goed. In mijn PhD-onderzoek werk ik aan het verbeteren van ESM-instrumenten om psychologische processen te meten. Het is een fascinerende uitdaging die de wetenschap van het meten combineert met de complexiteit van menselijke ervaringen.

Een manier om de validiteit van ESM-metingen na te gaan, is door te kijken of de veranderingen die we waarnemen overeenkomen met wat we op basis van de theorie verwachten. Onderzoekers kunnen bijvoorbeeld verwachten dat deelnemers in de avond na sociale interacties een betere stemming rapporteren. Als de ESM-metingen patronen laten zien die hiermee overeenkomen, ondersteunt dit de validiteit van de meting.

Een andere belangrijke stap is om ervoor te zorgen dat deelnemers de vragen begrijpen zoals ze bedoeld zijn. In ESM-studies moeten de vragen kort en duidelijk zijn. Als deelnemers de vraag “Hoe voel je je nu?”, interpreteren als een vraag over fysieke gezondheid in plaats van hun emotionele toestand, kan dit de resultaten beïnvloeden. Onderzoekers kunnen daarom de vragen testen in kleine pilootstudies of deelnemers rechtstreeks vragen hoe ze de vragen interpreteren, om misverstanden te voorkomen.

Zo zie je dat het ontwikkelen van valide en betrouwbare meetmethoden essentieel is om de complexe menselijke ervaringen in het dagelijkse leven op een correcte manier vast te leggen.

Het team van het Centrum voor Contextuele Psychiatrie (CCP) onder leiding van Professor Inez Germeys verzorgt regelmatig een blog over nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap op het gebied van psychiatrie in het algemeen en psychose in het bijzonder. (twitter: @ccp-leuven; @inezgermeys)

Meer blogs van CCP kan je ontdekken via deze link