Grofweg zijn er vijf fasen te onderscheiden vanaf het moment van je eerste psychotische ervaringen tot het moment dat je met ze hebt leren omgaan. Het verloop van psychose en het herstel erna, is het beste te beschouwen als een proces waarbij je steeds meer eigen regie krijgt. Iedereen heeft een andere relatie met zijn psychotische ervaringen.
Sommige mensen horen stemmen, anderen weer niet. Sommigen hebben vriendelijke stemmen die zich bescheiden opstellen. Anderen hebben negatieve stemmen die hen compleet domineren. De betekenis en inhoud van de psychose kan samenhangen met vroegere gebeurtenissen (waaronder trauma), terwijl dit bij anderen weer minder duidelijk is. Ook de aanleiding voor het krijgen van een psychose, verschilt per persoon.
Sommige mensen beleven psychotische ervaringen als een belangrijke spirituele boodschap – anderen zien het meer als een symptoom van een aandoening
Veel variatie dus. Toch zijn er grofweg vijf fasen te onderscheiden vanaf het moment van je eerste psychotische ervaringen tot het moment dat je met ze hebt leren omgaan. Het verloop van psychose en het herstellen ervan, is het beste te beschouwen als een proces waarbij je steeds meer eigen regie krijgt en om leert te gaan met je psychosegevoeligheid.
Vijf fasen van psychose en herstel
De vijf fasen van psychose en herstel zijn geen wet. Het is een schets, samengesteld uit wat veel mensen met psychose-ervaring achteraf vertellen over wat ze meemaakten, in combinatie met de praktijkervaring van hulpverleners en ervaringsdeskundigen in de geestelijke gezondheidszorg. Herstellen van een psychose verloopt voor iedereen anders. Iedereen bewandelt een heel ander pad. Belangrijk om te weten is dit: in de oude achterhaalde visie op psychose bestonden er slechts twee fasen: de acute, en de chronische fase. Volgens deze visie volgde op de acute fase (de psychose) altijd de chronische fase – of anders gezegd: de rest van je leven breng je gehandicapt door. Gelukkig weten we inmiddels beter.
Tegenwoordig denken we in termen van psychose en herstel. Herstellen van een psychose is een ingewikkeld proces. Herstel bestaat uit het leren kennen van je eigen gevoeligheid én weerbaarheid, ermee leren omgaan, je leven weer oppakken en het weer ervaren van een zinvol bestaan. Naasten en je omgeving spelen hierin een belangrijke rol. Herstellen doe je zelf, maar zeker niet alleen.
Bekijk de animatie “De 5 fasen van psychose en herstel”
De vijf fases van psychose en herstel:
- Fase 1: Vroege fase
- Fase 2: Overweldigd zijn door de psychose
- Fase 3: Worstelen met psychosegevoeligheid
- Fase 4: Leven met psychosegevoeligheid
- Fase 5: Leven voorbij de psychosegevoeligheid
