Met onze zintuigen nemen we de wereld waar en geven onze hersenen een betekenis aan wat we waarnemen. Als deze waarneming verstoort raakt, kun je dingen zien, ruiken, voelen, horen of proeven die er niet echt zijn. Deze verstoorde waarnemingen worden hallucinaties genoemd.
Wanneer kunnen hallucinaties optreden?
Hallucineren wordt vaak in verband gebracht met het gebruik van drugs, zoals LSD. Dit wordt ook wel trippen genoemd. Maar je kunt ook gaan hallucineren van andere middelen zoals alcohol of sommige medicijnen. Andere triggers die hallucinaties kunnen veroorzaken zijn oververmoeidheid, en psychose.
Mensen die hallucineren door een psychose zijn ervan overtuigd dat wat zij waarnemen de werkelijkheid is. Mensen die hallucinaties krijgen na het gebruik van verdovende middelen of door langdurig slaapgebrek, zijn zich vaak bewust van hun situatie en weten dat wat ze zien of horen een andere of verkeerde interpretatie is van de werkelijkheid. Dit worden dan ook pseudohallucinaties genoemd.
Vijf vormen van hallucineren
Er zijn vijf verschillende soorten hallucinaties. Tijdens een psychose kun je meerdere vormen van hallucineren tegelijkertijd ervaren waardoor je het contact met de werkelijkheid verliest.
Auditieve of geluidshallucinaties – je hoort dingen of stemmen die er niet zijn.
Visuele hallucinaties – Je ziet dingen die er niet zijn.
Tactiele of gevoelshallucinaties – Je voelt dingen die er niet zijn.
Smaakhallucinaties – Je proeft andere dingen dan die er in werkelijkheid zijn.
Reukhallucinaties – Je ruikt dingen die er niet zijn.
Het kan erg lastig zijn om contact te maken met mensen die hallucineren. Ze zitten immers in hun eigen werkelijkheid en het kan voor de omgeving moeilijk zijn te begrijpen welke onderdelen van de omgeving anders worden waargenomen. Dingen die mensen waarnemen zijn bijna altijd eng of onprettig. Denk maar aan het gevoel dat er beestjes onder je huid lopen of dat stemmen je allerlei vreselijke dingen opdragen te doen.
Hoe ontstaan hallucinaties?
Het is nog niet bekend waardoor hallucinaties precies worden veroorzaakt. Er is wel aangetoond dat bij visuele hallucinaties en gehoorhallucinaties (stemmen horen) dezelfde hersengebieden actief zijn als wanneer ze échte beelden zien of geluiden horen. Bij stemmenhoorders zijn ook de taalgebieden actief in de hersenen die bij luisteren en spreken gebruikt worden. Het lijkt erop dat overprikkeling van bepaalde hersengebieden hallucinaties veroorzaken in dát specifieke gebied. Ook dopamine lijkt een rol te spelen, hoewel nog niet precies bekend is welke.
Psychose en hallucinatie
Een van de symptomen die bij psychose kunnen voorkomen zijn hallucinaties. Mensen in psychose kunnen de hallucinaties angstaanjagend en vreemd vinden en vaak ontstaat wantrouwen naar de buitenwereld. Het wantrouwen wordt veroorzaakt door wanen.
