Door middel van deze blog vraagt Katia aandacht voor een probleem dat anno 2023 nog steeds aan de orde is. Namelijk stigmatisering van mensen met een psychiatrische voorgeschiedenis door medici in algemene ziekenhuizen. Vanuit haar eigen beleving dringt een noodzakelijke actietendens zich op. Katia De Lamper wil zelf een poging ondernemen om stigma te bestrijden door te schrijven. Schrijven van blogs en van haar (ervarings)verhaal over psychose(gevoeligheid).

Stigma

‘Stigma is een ondefinieerbare negatieve component die zorg belemmert. Het is als een brandmerk of litteken dat je draagt en gezien wordt, waardoor anderen je negatief bejegenen.’ (Kirsten Catthoor in ‘Uitgedokterd’)
In het leven krijgt iedereen weleens te maken met onrechtvaardigheid. De ene persoon al wat vaker dan de andere. Wanneer je als (ex-)psychiatrisch patiënt (dringend) medische zorgen behoeft en terechtkomt in een ziekenhuis, houden bepaalde medici voornamelijk rekening met een psychische kwetsbaarheid en niet zozeer met het louter fysieke letsel waar je hen voor consulteert. Dit zal ik illustreren aan de hand van drie spijtige voorvallen waarbij ik helemaal niet serieus werd genomen. 

Brandmerk ‘psychiatrisch geval’

1. In 2018 verbleef ik op een afdeling in een psychiatrisch centrum omwille van een psychotische episode, op dat ogenblik onder controle d.m.v. medicatie en therapie. Op een ochtend werd ik wakker zonder gevoel in mijn rechter pink en ringvinger. De psychiater van de afdeling verwees me vervolgens door naar een arts in ziekenhuis L. Ik vertelde de arts dat ik gekend ben met twee cervicale hernia’s en artrose en dat het daar misschien mee te maken kon hebben. Geen reactie hierop; het zou zeker en vast een geknelde zenuw zijn in mijn rechter ellenboog. Een EMG toonde aan dat er geen prikkeloverdracht was naar mijn twee gevoelloze vingers. Ik deed nogmaals een poging door te verklaren dat mijn nekklachten misschien ook wel een rol zouden kunnen spelen. De laatste scan die van mijn nekletsel werd genomen, dateerde immers van 2007. Hierbij werd ik compleet genegeerd door de arts. Zijn verslag zou opgestuurd worden naar de psychiater (lees: gekkenspecialist).
Uiteraard heb ik mijn beklag gedaan bij de psychiater van de afdeling en gevraagd voor een second opinion door een specialist die me tenminste wel au sérieux neemt. De afspraak hield plaats in ziekenhuis M. Deze dokter vroeg meteen een MRI aan van de cervicale wervelzuil. Uit de resultaten bleek duidelijk dat er sprake was van een ‘double crush’ syndroom. Dit betekent dat door de vernauwingen tussen mijn nekwervels, de zenuw af en toe gekneld wordt en vervolgens schreef de specialist meteen de nodige medicatie voor en werd een afspraak gepland in de pijnkliniek voor een epidurale infiltratie. Wat betreft de geblokkeerde zenuw in mijn elleboog, werd een operatie voorgesteld (release van de nervus ulnaris). Het gevoel in mijn vingers is inmiddels helemaal terug.

2. Op een zonnige zomerdag in 2022 kwam ik ten val tijdens een mountainbiketocht. Ik landde volledig op mijn linkerhand. Ik voelde wel wat pijn, maar aangezien ik een extreem hoge pijngrens heb, had ik de neiging van de impact te onderschatten en zette mijn tocht verder, aangezien ik nog zo’n 15 kilometer diende te fietsen vooraleer ik opnieuw thuis was. Even later merkte ik dat ik nog maar nauwelijks het stuur kon vasthouden met mijn gehavende hand. De dag zelf nog (het was op een zaterdag) heeft een vriendin me naar de huisartsenwachtpost gebracht van ziekenhuis A. Geen letsel zichtbaar op de RX beelden, dus meteen weer naar huis gestuurd met een belachelijk verbandje. Dit terwijl ik duidelijk had meegedeeld dat ik een zeer hoge pijngrens heb en wanneer ik op één bepaald plekje lichtjes druk, de tranen in mijn ogen springen van de pijn. “Het is een gewone kneuzing die minstens even pijnlijk zijn dan een breuk, maar geen zorgen, de pijn zal zeker verdwijnen na een paar dagen”, kreeg ik als antwoord.
Zes dagen heb ik geduld gehad vooraleer ik een afspraak heb gemaakt bij de huisarts. Het was onmogelijk geworden om mijn hand nog te gebruiken; elke beweging was pijnlijk. De huisarts vroeg zo snel mogelijk een CT-scan aan. Toen ik opnieuw langsging voor het resultaat bleek er een breuk te zijn ter hoogte van het voedingskanaal van het scafoid bot in mijn hand. De gepaste behandeling was zes weken gips. De pijn was onmiddellijk verdwenen van zodra het bewegen van mijn hand onmogelijk was gemaakt.

3. Vrijdag 1 september 2023. Onderweg naar de afspraak met mijn psychiater (privé), word ik bij het oversteken van de oversteekplaats (ik was nog net niet aan de overkant van de straat), aangereden door een gepensioneerde bestuurster, die mij onmogelijk had kunnen zien door het feit dat zij geen zicht had door waterdamp aan het rechtergedeelte van de voorruit en de ruit van de passagier. Door de botsing ben ik ten val gekomen en is mijn linker enkel onder het voorwiel terechtgekomen. De vrouw pleegde vluchtmisdrijf. Mijn psychiater heeft me naar de spoedafdeling van ziekenhuis M. gebracht, waar na het nemen van RX-beelden een breuk werd vastgesteld en mijn linker onderbeen vervolgens in een halfopen gipsverband terechtkwam. Op 5 september diende ik op raadpleging te gaan bij een orthopedist in ziekenhuis M. Deze man was duidelijk gehaast, las vlug mijn voorgeschiedenis, mompelde iets, bekeek even de beelden en wierp vluchtig een blik op mijn verkleurde en gezwollen enkel. Ik vertelde hem dat er een wiel van een wagen over is gereden. Tevens gaf ik aan dat de pijn niet echt verminderd was en dat ik een hoge pijngrens heb. Dit werd compleet genegeerd en de orthopedist besliste om mij naar huis te sturen met een steunverband in plaats van een gipsverband. Terwijl ik een gebroken enkel had? Wel adviseerde hij me om zo snel mogelijk een afspraak te maken voor een CT-scan en aanvullend een consult te plannen bij een orthopedist. Met heel veel moeite ben ik thuis geraakt. Op vrijdag 8 september kon de CT-scan doorgaan in ziekenhuis O (een ziekenhuis dat bekend staat om zijn uitstekende orthopedie-afdeling); een afspraak bij een orthopedist voor de resultaten was pas mogelijk op 20 september. Ik mocht op mijn enkel steunen (met twee steunkrukken) naargelang de pijn dit toeliet…en dat heb ik ook gedaan, maar ik heb het niet langer kunnen volhouden dan zes dagen. Hoge pijngrens of niet, er is hoe dan ook een grens waar je op botst en de pijn ondraaglijk, onleefbaar wordt. De CT-scan was reeds gebeurd, maar nog blijven lijden op deze manier tot 20 september, was onmogelijk. Dus maakte ik op maandag 11 september een afspraak bij mijn huisarts, die de resultaten van het onderzoek reeds had gekregen. Hij adviseerde me om zo snel mogelijk naar de spoedafdeling te gaan en gaf me de nodige documenten mee. Daar werd ik vrij snel doorverwezen naar een orthopedist in ziekenhuis O. Nadat hij de beelden van de CT-scan had bekeken, stelde hij vast dat mijn enkel veel ernstiger beschadigd was dan te zien op de RX-beelden. Meerdere breuken, één complexe fractuur die verschoven is, verscheidene loszittende botfragmenten,…Hij kon maar niet begrijpen waarom zijn collega-orthopedist had besloten om mijn enkelfractuur te behandelen met een brace.

Ik wel.

Grotendeels omwille van haast, vooroordelen, stigmatisering en onbekwaamheid. Ook al was het reeds laat, hij had moeten beslissen om meteen een CT-onderzoek te laten uitvoeren; deze beelden zijn immers veel nauwkeuriger dan RX-beelden; en om mij op basis van deze resultaten, de correcte behandeling moeten voorschrijven. Wellicht had de schade dan beperkt kunnen blijven. Momenteel zijn de breuken nog lang niet genezen en het is bang afwachten tot de volgende afspraak op 20 november. Dan zal er opnieuw een CT-scan gemaakt worden en zal men beslissen of er al dan niet chirurgisch dient ingegrepen te worden.

Wanneer je als een gek beschouwd wordt, verlies je een aantal rechten

Drie persoonlijke voorbeelden van situaties waarin ik aan de lijve heb ondervonden dat ik dit brandmerk ‘psychiatrisch geval’ jammer genoeg nog steeds zichtbaar draag. Wanneer je als een gek beschouwd wordt, verlies je meteen het recht op een evenwaardige, respectvolle en correcte medische behandeling, zoals de ‘normalen’. Ik las op deze website, bij het onderdeel stigma dat ziekenhuizen initiatieven nemen om stigma te doorbreken, vaak door sporadische acties. Ik vraag me daarbij af of alle artsen van deze ziekenhuizen hier ook achter staan? Wat mij betreft mogen de goedbedoelde acties zeker in aantal toenemen, want stigma heerst nog steeds, in alle lagen van onze maatschappij.

Als je graag wenst te reageren kan je dat rechtstreeks doen via katia.delamper@gmail.com