Betrokkenen van iemand die een suïcidepoging onderneemt worden erg geraakt en beïnvloed door wat er gebeurt. De impact lijkt groot.

Het bereik van suïcide is enorm

Cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie geven aan dat we elk jaar wereldwijd meer dan 700.000 mensen verliezen aan suïcide en dat het de vierde doodsoorzaak is onder jongeren tussen de 15 en 29 jaar. Onderzoekers uit de Verenigde Staten schatten dat voor elke suïcide ongeveer 135 mensen uit de omgeving van die persoon worden geraakt, wat betekent dat het bereik van suïcide enorm is.

Verder als nabestaande

Het verlies van een vriend(in) of familielid door zelfdoding is ongelooflijk pijnlijk en gaat vaak gepaard met gevoelens van schuld, ongeloof en woede terwijl we ons verlies proberen te verwerken. Onderzoek heeft ook aangetoond dat het verliezen van een vriend(in) of familielid door zelfdoding (= blootstelling aan zelfdoding) ook een risicofactor is voor suïcidale gedachten/gedrag voor individuen in de omgeving. Het is belangrijk om hier te benadrukken dat dit een statistische associatie is – iemand kennen die een suïcidepoging heeft ondernomen of is gestorven door suïcide betekent niet dat je automatisch zelf risico loopt op suïcide. Zelfdoding is complex en er zijn altijd meerdere redenen die ertoe leiden dat iemand zichzelf het leven ontneemt. Hoewel er nog een lange weg te gaan is, is er steeds meer steun voor mensen die een dierbare hebben verloren aan zelfdoding, zoals bijvoorbeeld Werkgroep Verder in Vlaanderen.

Vrienden zijn bijzonder belangrijk voor jongeren

Het meeste onderzoek tot nu toe heeft zich gericht op de nabestaanden die iemand verloren door suïcide, maar we weten heel weinig over de ervaringen van mensen die een vriend(in) of familielid hebben die een suïcidepoging heeft overleefd. Collega’s in Denemarken hebben aangetoond dat ondersteuning voor vrienden en familie van iemand die een suïcidepoging overleeft meestal ontbreekt. In mijn ervaring is er ook veel minder steun voor de vrienden van iemand die een suïcidepoging heeft overleefd dan voor familie, en dan vooral voor jongvolwassenen. Tussen de leeftijd van 18 en 25 jaar ondergaan jongeren nog steeds grote veranderingen in hun ontwikkeling en maken ze veel nieuwe, spannende – en soms stressvolle – dingen mee, zoals voor het eerst uit huis gaan wonen, naar de hogeschool of universiteit gaan, beginnen met werken en nieuwe vriendschappen en relaties opbouwen. Vrienden zijn enorm belangrijk voor jongeren en als een vriend(in) zoveel geestelijke pijn heeft dat die een einde aan diens leven probeert te maken, kan dit onrust veroorzaken bij de mensen om hen heen. Vaak weten ze niet wat ze het beste kunnen doen om hun vriend(in) die het moeilijk heeft te steunen.

Jongeren steunen

In het SCOUT-onderzoek wil ik daarom proberen om onze kennis over de ervaringen van jongeren met een vriend(in) die een zelfmoordpoging heeft overleeft uit te breiden. Voor dit onderzoek rekruteren mijn team en ik momenteel jongvolwassenen tussen de leeftijd van 18 – 25 jaar. Alle jongeren die deelnemen aan het SCOUT-Community onderzoek hebben een vriend(in) die in de afgelopen maand een suïcidepoging heeft overleefd en delen hun ervaringen hierover met ons door middel van een serie van zeer korte vragenlijsten, ingevuld via een smartphone app, in de weken en maanden na de suïcidepoging van hun vriend(in). In dit onderzoek zijn we vooral geïnteresseerd in hoe het meemaken van de suïcidepoging van een vriend(in) de dagelijkse sociale interacties van jongeren beïnvloedt. De smartphone app vraagt mensen zes dagen lang, tien keer per dag, naar hun sociale ervaringen. Deze informatie kan ons leren hoe mensen zich voelen als ze sociaal of alleen zijn tijdens hun normale dagelijkse leven. Door de dagelijkse gedachten, gevoelens en gedragingen te onderzoeken van jongeren die zijn blootgesteld aan een suïcidepoging, kunnen we meer te weten komen over hoe dit hen beïnvloedt en zo ontdekken hoe we jongeren met deze ervaringen beter kunnen ondersteunen.

Als je tussen de 18 en 25 jaar oud bent en mogelijk geïnteresseerd bent om ons te helpen met ons onderzoek in de SCOUT Community studie, ga dan naar deze link voor meer informatie en neem contact op met ons onderzoeksteam.

Als je iemand verloren hebt aan zelfdoding en behoefte hebt aan ondersteuning, neem dan contact op met Werkgroep Verder

Als je je suïcidaal voelt of je zorgen maakt over iemand die suïcidaal is, kun je 24/7 contact opnemen met Zelfmoord1813 door te bellen naar 1813 of via Zelfmoord1813.be (hulp bij zelfmoordgedachten).