In één van de voorgaande blogs gebruikt een gastblogger op PsychoseNet het woord ‘schizofrenie’. De redactie van PsychoseNet liet het woord staan en gaf duiding onderaan de tekst.
In deze blog staat de redactie van PsychoseNet stil bij de term schizofrenie. Waarom is die term achterhaald? En waarom precies maken we beter gebruik van de term psychosegevoeligheid?
Taal maakt het verschil
Taal is ontzettend belangrijk wanneer verandering zich opdringt. Als we anders willen leren denken over een thema dan is het gebruik van nieuwe taal vaak een mooie eerste stap in het proces. Bepaalde woorden mijden en nieuwe woorden gebruiken is een permanente evolutie die zich doorheen de tijd altijd heeft voltrokken. Zo heeft er in de hoofden van mensen al een hele verschuiving plaats gevonden wanneer we praten over geestelijke gezondheid en aanverwanten. Om te beginnen hebben jongeren van vandaag meer vocabulaire om zich uit te drukken, meer taal om te verwijzen naar een periode waar ze even uit balans zijn. Jongeren groeien op met taal die uitlegt dat mensen bijvoorbeeld kwetsbaar kunnen zijn. Woorden zoals diversiteit en inclusie helpen jongeren om te begrijpen dat iemand anders kan zijn en er toch wil bijhoren.
Anderzijds worden labels uit de DSM zoals bipolariteit en depressiviteit in het dagelijks leven soms zomaar in de mond genomen, zonder stil te staan bij mensen die deze diagnoses kregen en ernstig psychisch lijden. Termen gaan een eigen leven leiden en dat kan stigmatiseren. Iemand die vandaag de diagnose schizofrenie krijgt, heeft te kampen met ernstig stigma en dat staat herstel in de weg.
Taal snijdt
Heb je al eens eerder informatie over schizofrenie opgezocht? Grote kans dat je gelezen hebt dat het om een ernstige psychiatrische hersenziekte gaat. Misschien heb je ook wel eens gehoord dat het met een gespleten persoonlijkheid te maken heeft, en dat mensen met schizofrenie gevaarlijk en onbetrouwbaar zijn. Dergelijke informatie is inmiddels flink achterhaald, maar wordt nog steeds verspreid. Hoewel vanaf begin-af-aan opgemerkt werd dat DSM-diagnoses niet als vaststaande ziekten moesten worden gezien maar vooral als onderlinge afspraken en concepten, worden ze vaak wel als zodanig geïnterpreteerd.
Taal stigmatiseert
Woordkeuze is erg belangrijk willen we mensen perspectief en hoop blijven bieden. Een term zoals schizofrenie voelt vandaag fatalistisch aan. Het lijkt alsof mensen die deze diagnose krijgen geen uitzicht meer hebben op herstel. Ze zouden bij de ergsten horen. We weten uit wetenschappelijk onderzoek dat 40% van de mensen die 1 of meerdere psychose doormaken volledig herstellen. Het is bewezen dat een bijkomende 45% zijn of haar leven terug goed oppakt of op een andere manier zijn of haar leven invult en prima omgaat met restsymptomen. Dus, maar liefst 85% van de mensen die te maken krijgen met psychose herstellen(*). Moeilijk om dit te geloven als je gediagnosticeerd wordt met de term schizofrenie. De negatieve lading die rond deze term hangt, staat herstel in de weg. Het lijkt alsof er een vonnis wordt uitgesproken. Precies daarom spreken we liever over kwetsbaarheid, termen waarmee iedereen zich op de één of andere manier kan identificeren. Een term die dichterbij komt, zorgt vanzelf voor meer begrip.
Taal bevordert herstel
Team PsychoseNet gebruikt de term schizofrenie niet meer, we spreken van psychosegevoeligheid. We laten de term op de site staan, omdat mensen ons vaak vinden via deze weg. Zo kunnen we onmiddellijk nuanceren en uitleggen dat er een spectrum is waarop ieder van ons zich kan bevinden. Wanneer iemand zich bevindt op het spectrum psychosgevoeligheid, dan gaan we er vanuit dat je licht psychosegevoelig kan zijn, meer psychosegevoelig en ernstig psychosegevoelig. Dit brengt met zich mee dat iemand op het spectrum kan schuiven doorheen de tijd. Iemand die een periode van ernstige psychosegevoeligheid doormaakt, kan in de tijd minder psychosegevoelig worden of kan op een bepaald moment in de tijd geen last meer hebben van symptomen ondanks de kwetsbaarheid die aanwezig blijft. Deze manier van denken geeft ademruimte. Deze manier van denken geeft perspectief in plaats van uitzichtloosheid. Deze manier van denken redt levens.
Meer lezen over psychosegevoeligheid
Lees de blog Ziekte-inzicht versus therapietrouw
(*) Lees Kopzorgen. Psychose begrijpen in 33 vragen van professoren Stijn Vanheule en Jim Van Os
Reacties: