Caroline is psychiatrisch verpleegkundige. Ze heeft al wat jaren ervaring, maar ze stelt zichzelf, de geestelijke gezondheidszorg en haar handelen nog steeds in vraag. Dit is het derde deel van een driedelige blogreeks waar ze haar vragen graag met je deelt. 

Zullen we de psychiatrie dan maar afschaffen?

Dat vraag ik me soms af. Het antwoord  ligt niet in je willen afzetten tegen “de GGZ”. Als je “de GGZ” gaat labelen en culpabiliseren, doe je eigenlijk precies datgene waartegen je je afzet. Om een verandering na te streven, wil je ook herstelondersteunend omgaan met die GGZ zelf. Misschien helpt het als we ook herstelondersteunend zijn voor de GGZ als tegengif voor het gebrek aan ziekte-inzicht, waar het systeem soms zelf mee kampt.

We kunnen ook op zoek gaan naar de krachten. Niet de weg overnemen, maar helpen om te groeien. Kijken wat werkt, kwartiermaken in een GGZ instelling, maar ook onderweg de kwetsbaarheid van dat hele systeem niet vergeten. Herstelondersteunende zorg gebeurt niet in een kliniek.  Herstelondersteunende zorg wordt voor mij geboden door de kassierster in de lokale winkel, die mijn naam kent en weet wie mijn familie is. Continuïteit van zorg zit in mijn wekelijkse wandeling met mensen van wie ik hou. Ervaringsdeskundigheid zit’m in vragen hoe het met dat meisje van 9 gaat, omdat je ouders ook ooit gescheiden zijn als kind, en dat je écht wil weten hoe het met haar gaat. Empowerment wil ook zeggen, ik neem toch zorg voor je op, omdat je me in het verleden vertelt hebt hoe belangrijk dat is voor je, ook al zie je het nu in je duisternis niet meer. Herstel gebeurt van mens tot mens. Herstelondersteuning zit in minuscule momenten van verbinding tussen mensen en valt niet voor te schrijven.

Steek je hand uit naar de psychiatrie

Als we de psychiatrie geen big black box meer willen laten zijn, kunnen we onze hand uitsteken. Laten we de maatschappij binnenbrengen; alleen zo kan je de muren van de psychiatrische instelling minder dik maken. Het beroepsgeheim mag geen excuus zijn om niet met andere partners te overleggen, zoals thuiszorgorganisaties, politie, of buurman of buurvrouw. ‘Beroepsgeheim’ is een recht van de cliënt zelf. Stel in vraag of je met iemand mag overleggen, wanneer dat een cliënt ten goede kan komen. Ook zo zorg je dat stigma kan afnemen. Praten zou een evidentie moeten worden, zwijgen niet. Door te delen, bouw je aan verbinding, niet door te zwijgen.

Toen ik mijn eigen zaak startte nam ik volgende quote voor ogen: “het is niet zozeer wat je doet, maar hoe je dingen doet die ze betekenis geven”. En ik denk, na een intens jaar, nog steeds dat dat de enige waarheid is die ik kan vertellen over herstel. Ik weet niet wat herstel is. Maar na dit jaar, weet ik ook dat ik daar ontzettend blij mee ben. Ik ben blij dat ik me kan en mag verwonderen. Ik ben blij dat ik mezelf nog elke dat zie groeien, en mensen mag doen groeien door enorm veel fouten te maken. Ik ben blij dat ik mezelf mag betrappen om stigma, op oordelen, op niet-herstelondersteunende zorg. Ik ben blij dat ik weet dat ik het niet weet; want net dat twijfelen, net dat niet weten, net dat eeuwig zoeken is voor mij herstelondersteunende zorg.

Ook de hulpverlener mag falen

Goede zorg is misschien filosoferen. Ik ben tevreden doordat ik weet dat ik altijd zoekende zal zijn. De verwonderende, twijfelende jas is er eentje die me past. Een collega vroeg me afgelopen week, “maar wanneer zijn we dan zeker dat we herstelondersteunend werken?”. Ik antwoordde al lachend: “Nooit! En dat is goed zo.”

Laten we met elkaar praten, zonder diagnose of jobtitel. Laten we praten, van mens tot mens. Ik hoop dat nooit nog een mens meer hoef te horen dat je beter kan worden door te verstoppen wat jou mens maakt. Je bent kwetsbaar. Je zal af en toe falen. En dat is goed zo. Het maakt dat je groeit. Laat dat vooral zien. ’t Is net wat je (een leuk) mens maakt.

Lees ook Carolines voorgaande blogs.

https://www.psychosenet.be/goede-zorg-is-vooral-weten/

https://www.psychosenet.be/big-black-box-herstel-een-psychiatrische-instelling-2/