Herlinde legt uit wat onze stem kan betekenen voor ons zelfherstellend vermogen. 

Mensen maken onderling verbindingen dankzij het sociale zenuwstelsel (zie blog maart 2022). Dit sociale zenuwstelsel is nauw verbonden met het goed functioneren van ons hart, ons immuunsysteem en met zelfherstel. Een pijler van dit sociale zenuwstelsel is onze stem.

Ons lichaam als muziekinstrument

Psychiater en onderzoeker, Stephen Porges, heeft aangetoond dat de prosodie van een aangename stem, stress reducerend werkt. Met prosodie bedoelt hij de verschillende aspecten die in onze stemmen kunnen doorklinken. Dat zijn o.a. het ritme van de stem, de toonhoogte, de klankkleur en de wijze waarop de stem door de adem wordt gedragen. Zonder dat we er vaak bij stilstaan is ons lichaam een muziekinstrument, waarvan de klanken moment op moment onze gemoedstoestand en onze veerkracht weerspiegelen. Het lichaam is een gigantische klankkast waarin alles met onze stem meetrilt.

Stembanden die rijker en luider klinken

De stembanden zijn een combinatie van een snaarinstrument en een blaasinstrument. De stembanden zijn als het ware dunne snaren die door uitgeademde lucht in beweging worden gebracht. Deze stembanden zitten verscholen in ons strottenhoofd. Door middel van de werking van spieren en spiertjes in en rond het strottenhoofd wordt de werking van de stembanden gestuurd. De klanken die zo ontstaan worden verrijkt door de weergalm in de holten van neus, mond en keel en veranderen door de stand van de tong en de lippen. Wanneer iemand ontspant, ontspannen die holten. Dit zorgt voor het beter weergalmen van de klanken van de stem. De stem gaat dan rijker en luider klinken. Less is more! Door minder wilskracht te gebruiken neemt de kwaliteit van de stem toe!

Onze stem verbindt ons met anderen

Een goed gebruik van de stem is erg belangrijk voor de verbinding die we met andere mensen kunnen maken én voor ons zelfherstellend vermogen, onze veerkracht. Het verliezen van je eigen stem kan met veel leed samengaan, zoals je kan lezen in dit citaat van Hendrik Marsman:

“Ik ben beroofd en leeg, mijn schepen zijn verbrand,
mijn stem verloor haar gloed en vindt geen weerklank meer
in ’t dode firmament, niets dan de galm die keert
van ’t sombere gewelf van mijn ontredderd hart.”

Verlies van je stem

Hoe verlies je nu de gloed en klankkleur van je stem en de weerklank van die stem bij anderen? Dit gebeurt door opgelopen emotionele, sociale maar ook fysieke trauma’s (zoals een whiplash), maar ook door het opkroppen van spanningen. Sociale en psychologische trauma’s activeren je primitieve zelfverdediging, waarbij je bevriest van angst. De stem gaat dan doods en hol klinken en het lichaam functioneert minder goed als klankkast. Mensen die ten gevolge van veel chronische vecht en vlucht stress spanningen opstapelen klinken jachtig en agressief. Mensen die lijden aan de gevolgen van langdurige stress gaan hoog ademen. Door de spanningen komen ook hun rug en middenrif vast te zitten.

Herstel kan je horen aan iemands stem

Wanneer mensen herstellen van een chronische aandoening, gebeurt dit door het opnieuw aan de praat krijgen van het zelfherstellend vermogen. Als dit goed functioneert kan het lichaam weer ademhalen en recupereren. Het sociale zenuwstelsel doet opnieuw beter zijn werk, waardoor sociale contacten opnieuw prettig worden. Er zijn erg veel wegen die naar Rome leiden of in dit geval naar herstel. Kenmerkend aan herstel is dat de authenticiteit van iemand toeneemt en dat kan je ook horen aan zijn/of haar stem.

Stemwerk in het kader van herstel

Stemwerk is een erg interessante piste om te werken aan zelfherstel. Je inzicht in hoe je stem werkt neemt erdoor toe. Hierdoor kan je richting geven aan je herstelinspanningen en deze toetsen aan de klanken die je maakt. Er bestaat zelfs een Voiceanalyser, een softwareprogramma dat de emotieklusters weergeeft wanneer je gedurende enkele minuten tegen een microfoon praat, die met het programma is verbonden. Stemwerk is erg sensueel, een goed geoefende stem is dit ook.

De stem is een belangrijk instrument tot biopsychosociaal zelfherstel

De stem vertolkt de mate waarin iemand hersteld is. Dit maakt van stemwerk een boeiende zelfontdekking van lichaam, geest en het sociale functioneren. In een volgende blog lees je over de invloed van luisteren op je stem en de ontwikkeling van een sensuele goed geoefende stem.

Team PsychoseNet is alvast benieuwd naar het stemwerk dat we kunnen inzetten bij herstel. Wordt vervolgd.

Lees meer over Herlinde Wynants in:

Simplexe oplossing voor complexe ziekte
Herstellen is meer dan het behandelen van een ziekte