In deze blog staat Herlinde stil bij transitie in de zorg, een ware revolutie. Alvast een gigantische uitdaging voor iedereen die erbij betrokken is. We krijgen bovendien inzicht in Herlinde’s hersteltraject en mogen leren van haar eigen zoektocht als kind van een ouder met psychische problemen (KOPP-kind).

Transitie naar herstelondersteunende zorg

Herstelondersteunende zorg is het gevolg van transitie in de zorg. Deze transitie is volop bezig en biedt ongekende mogelijkheden om veel betere zorg te brengen, in het bijzonder in de psychiatrie.

Deze transitie is gebaseerd op 3 pijlers:

• Samenwerking tussen mensen geeft betere resultaten
• De nieuwe definitie van positieve gezondheid opgesteld door Dr. Machteld Huber. Deze definitie maakt ruimte voor patiënten om hun eigen regie te bepalen, ondersteund door het zorgteam
• Veel betere rekenmachines die mensen toelaten om dynamieken van complexe systemen beter te begrijpen en toe te passen. Een langdurige ziekte, maar ook positieve gezondheid zijn complex dynamische systemen

Samenwerking betekent een koor vormen van een groep solisten, dit vergt een andere partituur en een bekwame dirigent. Een andere partituur is een paradigmashift.  Een paradigma is een wetenschappelijk werktuig zoals een hamer en een schroevendraaier dit zijn voor de schrijnwerker.

Solisten die gewoon zijn om spijkers in het hout te drijven met een hamer moeten nu leren werken met schroeven en schroevendraaiers.

Angst, boosheid en diepgeworteld verdriet

Mijn Mama had ook een psychosegevoeligheid en stapte uit het leven in 1976. Ze leed zwaar onder het stigma van psychiatrisch ziek zijn en de psychiatrische aanpak tussen 1963 en 1976. In haar afscheidsbrief schreef ze me “ …maar ik heb je graag gezien en doe dit nog met mijn beperkte krachten.” Als dochter heb ik haar zien vechten en achteruit zien gaan. Van een erg sportief iemand evolueerde ze naar iemand die emotioneel afvlakte. Emotioneel, fysiek en sociaal verzwakt, voor een groot deel door de toen voorgeschreven medicatie en de op ziektebestrijding gerichte zorg.

Een jong KOPP kind (Kinderen van Ouders met Psychische Problemen) neemt als een spons spanningen, boosheid angst en verdriet over van de opvoeders. Dit omvat ook hun frustraties met de zorg, die niet hielp. Je neemt ook lichaamstaal over, die door de aandoening én antipsychotica verarmt. De impact van Parkinsonisme als nevenwerking van antipsychotica vermindert bewegingsplezier in aanzienlijke mate en is progressief invaliderend, over de generaties heen.

Onverwerkbaar trauma geeft je een essentiële eenzaamheid

De zelfmoord van Mama werkte als een splijtzwam in familie en sociale relaties. Het kind in mij verdween. Je komt in een permanente overlevingsmodus terecht. Ook het ontwikkelen van de veerkrachtvisie om herstel een richting te kunnen geven voor mezelf en anderen is een erg eenzaam pad. Een pad dat de laatste tijd wordt opengetrokken.

Dankbaarheid en hoop

Moest mijn Mama nu de behandeling zien, die ik krijg sinds de invoering van de herstelondersteunende zorg, zou ze aangenaam verrast zijn. Ze zou kunnen vaststellen dat de wantoestanden uit One flew over the Cuckoo’s Nest langzaamaan tot het verleden gaan behoren. In 1975 smokkelde ze me de cinemazaal in omdat ze me deze film absoluut wou laten zien. Ik ben erg dankbaar dat ik niet in 1975 psychiatrisch patiënt ben, maar hoopvol dat de wereld er een heel stuk beter zal voorstaan na de transitie in de zorg. Ook ben ik erg dankbaar voor alle psychiaters, therapeuten, verpleegkundigen, vrienden en medepatiënten die  door een luisterend oor mijn essentiële eenzaamheid helpen doorbreken.

Transformatie en vergeving

In januari 2012 heb ik een bloemenrijk winterplantje op het graf van Dr. Paul Janssen gaan plaatsen om hem te vergeven dat hij Haloperidol, het eerste antipsychoticum, heeft uitgevonden. Dit omdat ik besef dat wie niet vergeven kan, verbittering meesleept. Transformeren van angst, boosheid en diepgeworteld verdriet gebeurt door het verwerven van inzicht. Dit wordt gevolgd door het ontwikkelen van de  veerkracht om los te laten en te vergeven. In de plaats krijg je gemoedsrust, vreugde en de kracht van samenwerking. Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat de nevenwerkingen van psychotrope medicatie, indien langdurig genomen, ziekmakend werken en de levenskwaliteit in belangrijke mate aantasten. Momenteel doorloop ik een processie van Echternach. Hierbij werk ik aan mijn veerkracht, in de hoop dat deze ooit voldoende groot zal zijn om mijn medicatie stapje voor stapje af te bouwen. De medicatie zelf ondermijnt diezelfde veerkracht, wat niet fijn voelt.

KOPP-kinderen in de transitie van de zorg

Veerkracht is spelenderwijs kunnen functioneren, hierin zijn alle kinderen van nature grootmeesters. Ze zijn ook vragende partij om hun ouders speels te zien openbloeien. Vanuit het veerkrachtparadigma kunnen kinderen katalysatoren zijn bij het herstel van hun zieke ouder(s).

Wil je de inzichten van Dr. Herlinde Wynants van het begin volgen? Via deze link vind je al haar blogs op een rijtje.